Business Cycle

After discussing the growth rates in various economies and mentioning recession, I have realised that there is a confusion on the technicalities of issue. So I decided to shed light briefly on the business cycles. Gross domestic product (GDP) in its simple meaning is the value added through the production of goods and services in an economy over a certain period, which is a calendar year. And growth rate in this sense measures the percentage change of aggregate output in that economy. Accumulating these yearly growth rates we reach to the real GDP trend value and that enables us to compare the current growth rate with the long-term average growth and potential of that economy. Growth rate can also be followed quarterly and policy makers use it in their decision process.    

Saying that, it is clear that an economy goes either upwards or downwards, excluding the steady state. Upward movements are called “recovery” below the GDP trend value and “expansion” above it. If this expansion continuous in an extraordinary manner than it is called “boom”. 

From this peak, a fall starts. Decline in the economic growth from this point is called “contraction”. If this contraction passes the level zero than it is called “recession”, by condition that GDP growth rate declines two times in a row. So it is a special form of a contraction. Another special form of contraction is depression. If a recession lasts longer with severe effects than it is called “depression”.

I have plotted above, for a hypothetical economy, GDP trend line and quarterly growth rates around it in years. Business cycles are made of movements between peaks and bottoms. Upward movements are recovery, expansion and boom; downward movements are contraction, recession and depression. We make a distinction on which term to use, with GDP trend value on upward trends, but with negative growth rates and devastating affects on downward trends. 

There is also a confusion in terminology, which must be stated. Some economists, like Ken Rogoff, allege that; “A contraction is much more severe version of a recession. It is accompanied by a financial crash.” But I think he means vice versa. A second example is from the National Bureau of Economic Research. They define a recession as “a significant decline in economic activity spread across the economy, lasting more than a few months, normally visible in real GDP, real income, employment, industrial production, and wholesale-retail sales.” Again I think this definition fits a depression rather than a recession.

As Einstein once stated: If you can’t explain it simply, you don’t understand it well enough. According to me it is so: A fall in GDP growth rate is a “contraction” and if it occurs below zero twice, than it is a “recession”. If it lasts longer with severe affects, than it is a “depression”. 

Summary in Turkish

Ekonomik Dalgalanmalar

Ekonomik büyüme ve dalgalanmalar konusunda bir kavram karışıklığı olduğu için bir kaç cümle ile yukarıdaki yazıyı özetlemekte fayda görüyorum. Özellikle de, Türkçe karşılığı olduğu hâlde yabancı kelimelerin yaygın kullanımının yol açtığı sorunlar düşünüldüğünde bu konuda yazmanın bir gereklilik olduğu düşüncesindeyim. 

Bir ekonomide bir yıl içerisinde üretilen mal ve hizmet miktarı toplamı Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) olarak adlandırılır ve GSYİH’daki değişim, ekonomik büyüme oranı ile ölçülür. Uzun vadeli büyüme oranlarının ortalaması ise bize Real GSYİH’nın trend değerini gösterir ki, bu trendin etrafındaki hareketler gerek politika yapıcılar gerekse de ekonomik aktörler için oldukça önemlidir. Bu bakımdan ekonomik büyüme oranları çeyreklik veri setleri ile de izlenir. 

Büyüme oranları, değişimin sıfır olduğu durumlar hariç, bir önceki değerin ya altında ya da üstünde olacaktır. Zirve (peak) ile dip (bottom) arasındaki dalgalanmalarda aşağı yönde olan hareketler daralma (contraction) ya da ekonomik küçülme, yukarı yöndekiler ise genişleme (expansion) olarak adlandırılır. Yukarı hareketlerde trend değerinin altındakiler toparlanma (recovery), üzerindekiler ise genişleme olarak nitelendirilir. Özel bir durum ise patlama (boom) olarak adlandırılan sıra dışı büyümelerdir.  

Aşağı yöndeki hareketlerde ise belirleyici olan trend değeri değil, sıfır çizgisidir. Daralma aslında düşüşlere verilen genel bir adken, bu düşüş eksi değerlerdeyse ve iki çeyrek üst üste tekrarlanıyorsa gerileme (recession) söz konusudur. Çok düşük oranlı ya da sıfıra yakın büyüme durumu ise durgunluk kavramı ile ifade edilir. Gerileme çok uzun bir süreye yayılıyor, beraberinde artan işsizlik, mali ve ekonomik krizler yaşanıyorsa bu özel durum çöküntü (depression) olarak isimlendirilir. Bu kavramların Türkçesi kontrakşın, resesyon, depresyon ya da ekspansiyon değildir.

Son olarak iki yabancı kelimenin birleştirilmesi ile tanımlanan iki özel duruma değinebiliriz ki bunları ifade eden kelimeler yerine tanımı kullanmayı tercih ederim. Bunlardan ilki durgunluk ve enflasyon olgusunun bir arada yaşandığı dönemlerdir (stagflation = stagnation + inflation). Diğer bir özel durum ise ekonomik küçülme içinde enflasyon görülen hâldir (slumpflation).

Daha önceki büyüme verileri ile bu bilgileri birleştirerek örneklemek gerekirse; Türkiye’de ekonomik küçülme içinde enflasyon görülürken ABD verileri ekonominin daralma içinde olduğuna işaret etmektedir. Almanya ise gerilemenin eşiğindedir. Hâlihazırda negatif bir ikinci çeyrek rakamı gören Almanya ekonomisi eğer üçüncü çeyrekte eksi 0,1’den daha düşük bir değer üretirse gerileme yaşanıyor denilebilecektir.

Ergun UNUTMAZ, 05.09.2019