Dijital Ödeme Sistemleri

Mastercard, Visa Inc. ve Wirecard
üzerinden bir değerlendirme

Mal ve eşyaların, ihtiyaçları karşılamak için yine mal ve eşyalarla değiştirildiği trampa ekonomisinden, önce değerli metaller ardından da bu metallere dayanan temsili paralar ve son olarak da fiat para ile ödemelerin gerçekleştirildiği ekonomilere geçiş, yüzyıllar içinde sürekli gelişen bir sistemdir aslında. Midye ve istiridye kabuklarından, altın ve gümüşe, oradan altın karşılığı olan paralara ve son olarak da hükümetler tarafından egemenlik hakkı ile basılan ve halk tarafından kabul gören kâğıt paralara geçiş şeklinde de tanımlayabileceğimiz bu süreç, değişen dünya koşullarının gereği olarak ortaya çıkmıştır.  

Uzun süredir, zaten fiziki değil de banka kayıtları üzerinden gerçekleştirilen finansal işlemlerin büyüklüğü ortadadır. Visa şirketi iki yüzün üzerinde ülkede verdiği hizmetler ile 2019 yılında 23 milyar dolar satış geliri elde ederken bu rakam Mastercard için aynı dönemde 16,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. “2018 yılı Dünya Ödeme Raporu”na göre paranın olmadığı ödemelerin 2021 yılına kadar yıllık yüzde 14 büyümesinin beklendiği yer almaktadır. Yaşadığımız bu son bütünsel salgın (pandemi) da göstermiştir ki, temassız ödeme seçenekleri de dahil olmak üzere bu tür işlemler katlanarak artmakta ve bunun alışkanlığa dönüşmesi beklenmektedir. 

Bu nedenle Bitcoin ve benzeri blok zincir sistemleri ile paranın değer saklama ve hesap birimi aracı olma işlevlerini bir kenara koyarak bu yazıda sadece ödemelerin gerçekleştirilmesindeki paranın değişim aracı olma özelliğine odaklanmayı uygun gördüm. Bunu da teorik bir çerçevede değil, bu alanda faaliyet gösteren (ve hisse senetlerine sahip olduğum) şirketlerin faaliyet raporlarını incelerken dikkatimi çeken noktalar üzerinden yapmaya çalışacağım.

Yine hızlı bir zaman yolculuğu yaparsak; aslında bu tür ödemelerin başlangıcını 1950’lere kadar uzandığını görebiliriz. Çek ile yapılan ödemelerin yerini alan American Express kartı bu işin bir nevi çıkış noktasıdır. Daha sonra çipler, hologramlar, POS sistemleri derken bugün temassız ödeme sistemlerinin de entegre edilmesiyle oldukça büyük bir mesafe katedilmiş bulunulmaktadır.

Tüketiciler artık daha hızlı, kolay ve güvenli olan dijital ödemeleri yaygın bir şekilde tercih etmektedir. Hatta sosyal mesafenin arttığı, para ve eşyalara dokunmak konusunda insanların haklı olarak çekindiği ortamda temassız ödeme araçları öne çıkmaktadır. 

Yukarıda, üç şirketin, son 15 yıldaki hisse senedi fiyatlarını gösteren grafiklerine yer verdim. Bu grafiklerin ortak noktalarından birisi; bu şirketlerin dijital ödeme sistemleri üzerine çalışıyor olmalarıdır. Logaritmik ölçek ile ve aylık kapanışlar üzerinden incelemiş olduğum bu fiyat hareketleri, istikrarlı bir artış yanında küresel finansın tüketiciler ve üreticeler açısından genişleyen işlem hacmini de göstermektedir.

Fiyat çıkışları, 2009 finansal krizi ve 2018 durgunluk endişeleri dışında neredeyse hiç düzeltme dahi yapmamıştır. Bu da ikinci ortak noktalarıdır. İçinde bulunduğumuz durumda üretim ve tüketimin eşanlı olarak durması nedeniyle bu şirketlerin de doğal olarak kârlılıkları ve hisse senetleri fiyatları olumsuz etkilenecektir. En azından şirketlerin beyanları böyle olsa da piyasanın algısı bundan farklı gelişebilmekte, fiyatlar yüksek kalmaya devam etmektedir. Ancak temassız ödeme, kredi kartı ya da banka kartı ile ödemeler Covid-19 vesilesi ile alışkanlığa dönüşürse, uzun vadede bu performanslara da yansıyacaktır diye düşünüyorum. Wirecard şirketinin son 10 yılını incelediğimde dikkatimi çeken iki grafiği de aşağıya ekledim. 

İlk grafik Wirecard şirketinin gelir tablosunun özetidir. Şirket satışlarını, faaliyet kârını ve net dönem kârını başarılı bir şekilde arttırmaktadır. Maliyetlerde buna uygun artış gösterse de kâr marjı tatmin edici görünmektedir.

İkinci grafikte ise bunun hissedarlara yansıması görülmektedir. Yıllıklandırılmış hisse başına kâr ve bunun uzun dönem büyüme trendi oldukça umut verici görünmektedir. Teknoloji şirketlerinde olduğu gibi piyasadaki aktörler, bu üç şirketin hisse fiyatlarının çok düşmesine izin vermemiş ya da yukarıda açıklanan gerekçelerle yapılan alımlarla toparlanma hızlı gerçekleşmiştir. Önümüzdeki dönemde de takip etmekte fayda olduğunu düşündüğüm bu şirketleri ve finansal dönüşümü bilgi amaçlı olarak sizlerle de paylaşmak istedim.

Kazançlı yatırımlar dilerim.

Ergun UNUTMAZ, 16.04.2020