FIRE Nedir, Nasıl Başarılır?

Finansal Bağımsızlık, Erken Emeklilik
Bütçe ve Portföy Yönetimi

Bu yazıda sizlere zenginliğe giden yolu tarif edeceğim! Ancak finansal özgürlük ve erken emeklilik kavramlarını kısa yoldan zenginlik vadeden dolandırıcılık ve sahtekârlıklarla karıştırmamak gerektiğine hemen başta dikkat çekmek isterim. Altının nerede olduğunu bilen kazma kürek satmaz, madenin yerini de zaten kimseye söylemez! O hâlde neden burada böyle bir sırrı paylaşıyorum?

Çünkü bu, ilk olarak bir sır değil; 5000 yıldır bilinen bir gerçek. Herkes zengin olmak isterken emek, zaman ve bunun için kaynak harcamayı maalesef çok az kişi başarabiliyor. Kaldı ki altın madeninden farklı olarak bu yazıda anlatacağım bilgiler bir rekabet ve dışlama etkisi içermediğinden bunları paylaşmak da benim refahımı azaltmayacaktır. Finansal özgürlük, sürekli bir işte çalışma mecburiyetinden ve günün koşturmacasından kendimizi kurtarmak; sevdiklerimize, keyif aldığımız şeylere vakit ayırabilmek ve birikimlerimizi, başkalarının da artı değer üretebilmesi için sosyal faydaya dönüştürme olanağıdır.

Altını çizmem gereken diğer bir husussa finansal özgürlük ve erken emeklilik temasının, benim doğrudan savunduğum ve uyguladığım bir strateji olmadığıdır. Okumaya ve araştırmaya olan merakım nedeniyle bu konuda da kitap, makale ve fazlasıyla paylaşım inceledim; başarılı olduğunu söyleyenlerin hikâyelerini dinledim ve gerçekten de önemli olduğunu düşündüğüm alanlarda notlar alarak hâlihazırda uyguladığım portföy yönetim stratejime bunları bütünsel bir çerçevede ekledim. Yakın dönemde dikkat çeken bu konu üzerine katı programlar uygulayanlar var ve onlardan bu bakımdan net bir şekilde ayrılıyorum. Ancak işin özünde buluştuğumuz birçok ortak nokta bulunmaktadır.

Son olarak yatırım dünyasına, yaşama ve sürekli öğrenmeye getirdiği bakış açısıyla (belki bazı kripto yatırımcıları hariç) büyük oranda herkesin sevgi ve takdirini kazanmış Charlie T. Munger’in konuyla ilgili bir sözü benim düşüncelerimle de örtüştüğü için finansal özgürlüğü önemsiyorum. 28 Kasım 2023 tarihinde ve 99 yaşında hayata veda eden Munger’den öğrenilecek çok dersler var:

“Warren gibi benim de zengin olmaya dair fazlasıyla tutkum vardı ancak bu, Ferrariler istediğim için değildi. Ben bağımsızlığı istedim. Bunu gerçekten çok istedim.“

“Like Warren, I had a considerable passion to get rich, not because I wanted Ferraris – I wanted the independence. I desperately wanted it.“

— Charlie T. Munger

Peki üç bölümden oluşan bu uzun yazıda neler bulacaksınız?

Öncelikle FIRE kavramının ne olup ne olmadığını açıklayarak hedef belirleme ve bu yolda ilerlemek için gerekli hesaplamaları detaylı excel tablolarıyla paylaşacağım. Farklı varsayımlar için kendinize uygun kriterler belirleyerek hesaplama yapabilmeniz için de bu tabloları yazının sonuna ekledim.

FIRE buz dağının sadece görününe yüzüdür. Dolayısıyla yazının ikinci ve üçüncü bölümünde sistemin olmazsa olmaz (sine qua non) unsurları olan Bütçe Yönetimi ve Portföy Yönetimi bağlantılarını ele alacağım. Bu üç kalem birlikte düşünülmesi gerektiği için entegre bir şekilde hazırladığım, birinin çıktısı diğerinin girdisi olan hesaplamaları takip edebilmeniz için de bu çalışmaları aynı excel tablosunda sunacağım. Her ne kadar yazıda üç başlık kullanmış olsam da bunlar da birbirine referanslar içeren birleşik bir niteliktedir.

1) Finansal Bağımsızlık, Erken Emeklilik

FIRE kelimesi ilgi çektiği ve hızlı bir şekilde parladığı için alevli ve sıcak bir çağrışım yapsa da aslında Financial Independence, Retire Early kelimelerinin ilk harflerinden oluşan ve “Finansal Bağımsızlık, Erken Emeklilik” anlamına gelen bir kısaltmadır.

İlk basımı 1992 yılına ait olan, Vicki Robin ve Joe Dominquez’in, Your Money or Your Life adlı “Ya Paran ya da Canın” şeklinde çevirebileceğimiz kitabı aslında bu işin köklerini oluşturmaktadır. Bu kitabın çevirisi için de düşüncelerim vardı ama kısmet burayaymış.

İnsanın parayla imtihanı ve finansal olarak özgür bir yaşam sürebilmesi için tasarruf alışkanlığı edinmesi fikriyse yeni bir şey değil, 5.000 yıldır biliniyor derken de George S. CLASON – Mitch HOROWITZ’in Babil’in En Zengin Adamı kitabını kastediyordum. Neden bizim altınlarımız yok sorusu ve yanıtı önemli.

FIRE isminin nereden kaynaklandığı ve nasıl bu kadar popüler hâle geldiğiyse biraz muamma. Ancak George Orwel’in ünlü distopyası 1984 ve Apple’in efsanevi 1987 reklamı finansal bağımsızlık düşüncesinin oluşumunda bence tam yerini bulmaktadır. Sistemin içerisinde hapsolmuş, gelir-gider-borç döngüsünde günü çevirmenin derdine düşmüş, sıradanlaşmış ve yeteneklerinin köreldiğini hisseden mutsuz hayatlar ve akabindeki isyan, özgürlük arayışı daha iyi ifade edilemezdi. Bu bağlamda tarihsel değişimi anlamak sanırım fikir açısından yeterince açıklayıcıdır.

Zaten bizi asıl ilgilendiren de FIRE nedir ve nasıl başarılır kısmı:

FIRE hareketinin arkasında yatan neden; insanların para için gece gündüz çalışarak, günlük ihtiyaçları karşılamak için sistemin kölesi olmalarına, akıp giden hayatı ıskalamanın mutsuzluğuna, sınırsız istek ve sınırlı ihtiyaç ayrımı gözetilmediğinde kazanılan gelirlerin giderleri karşılayamamasına, hatta geleceğe yönelik borç yükü altında bütçe açığı ile yaşaması durumuna yönelik bir isyan olarak düşünülebilir.

Tasarruf, ancak elde edilen tüm gelirler, giderlerden daha fazla olduğunda sağlanabilir. Dolayısıyla FIRE hareketinin özünde; yaşam standardını koruyarak belirli bir tasarruf ve getiri oranıyla birikimleri büyütmek, çalıştığımız işlerden 65 yaşında emekli olmayı beklemek yerine, daha erken bir tarihte ayrılmak yatar. Sermayeden elde edilecek getiri harcamalarımızı karşılarken bu hareketin savunucuları da keyif aldıkları diğer işlere parasal bir beklenti olmadan, mutluluk arayışıyla vakit ayırabilirler ki sonuçta bu daha yüksek kazançlar bile getirebilir.

Buraya kadar fikir güzel, ama bunu başarmak mümkün mü? FIRE nasıl sağlanır?

> Finansal olarak bağımsız olmanın ilk koşulu tasarruf edebilmektir.
> İkinci koşulsa bu tasarrufları doğru bir şekilde yatırımlara yönlendirmektir.
> Üçüncü aşama, yatırımların getirilerini tekrar yatırıma yönlendirerek Bileşik Getiri üretebilmektir.
> Beşince sırada finans kapitali FIRE Portföy Büyüklüğüne kadar yükseltebilmek gelir.

> İşte bu aşamadan sonrası süreç ikiye ayrılır. Eğer işimizi seviyorsak, mutlu ve dengeli bir hayat yürütmemize engel olmayan bir üretim rolüne sahipsek Erken Emeklilik gibi bir ihtiyacımız olmayacak, finans kapitalimiz de bileşik getirinin gücüyle ciddi oranda artmaya devam edecektir. Ancak iş hayatının yükü hayallerimize engel oluyorsa, FIRE değerine ulaşan finans kapitalimiz erken emekliliği mümkün kılarak yıllık harcamalarımızı karşılayacağı için tam zamanlı işlerimizden ayrılabiliriz.

Dolayısıyla da bu iki kavramı ayrı ayrı düşünmek gerekir ve finansal olarak bağımsız olmak illa de erken emekli olmayı gerektirmez. Ayrıca zenginlik de sadece sahip olduğunuz varlıkların büyüklüğü ile değil ihtiyaç duyduğunuz şeylerin azlığıyla da ölçülebilir. Tabi şimdi konuyu Kinik düşünce akımına ve Diyojen’e bağlayarak para mutluluk getirmez, boşverin demeyeceğim; ancak Stoa felsefesinin maddiyata olan yaklaşımı bu bağlamda son derece değerlidir.

2) Bütçe Yönetimi

O hâlde buyrun Finansal Bağımsızlık kavramının ilk bileşeniyle başlayalım. Tasarruf.

Kolaylık açısından yuvarlak ama gerçekçi rakamlarla çalıştım. Hesaplamaları ABD doları bazında yaparken döviz kurunu 30,00 Türk lirasına eşit aldım ve Türk lirası karşılıkları tablolarda gösterdim. Şimdilik detaylara geçmeden, ayda 100.000 Türk lirası kazanan bir kişinin yılda 1.200.000 TL gelir elde ettiğini (40.000 dolar) kabul edelim. Görsel 1’de gelir ve giderler için ana kalemler ve alt kırılımlar yer almaktadır.

Görsel 2’de, yeşil sütun FIRE hedefi gözeten kişinin bir yıl için tüm gelirlerini, kırmızı sütunsa tüm giderlerini (30.000 ABD doları) göstermektedir. Y = C + S özdeşliği bize bir kişi ya da ekonomi için gelirin tüketim ve tasarruftan oluştuğunu ifade eder ve bu kişi, tüketimden feragat ederek ilgili yılda 10.000 dolarlık bir tasarruf yaratabilmiştir. Mavi sütundaki bu bütçe fazlası işte büyümenin ve finansal bağımsızlığın anahtarıdır.

Tasarruf kâğıt üzerinde kolay görünen, anlatınca kabül gören ancak uygulamada alışkanlık değişikliği gerektiren bir süreçtir. Doğal olarak da alışkanlıkları değiştirmek güçlü irade ve zamana yayılan davranış kalıpları gerektirir. Finansal bağımsızlık için kişilerin beklenti, geçmiş birikim ve hayata bakışlarına göre farklı yaklaşımlar olduğunu söyleyebilirim. Kimi bir an önce özgürlüğünü ilan etmek için yüzde 50 gibi yüksek bir oranda katı tasarrufla gelirlerinin yarısını gelecek dönemler için ayırırken kimi ancak yüzde 10 gibi sınırlı bir miktarla tüketimden feragat edebilmektedir. Hatta ev ya da araba kredisi gibi uzun vadeli borç yükü altında olan kişiler için denk bütçe bile ikincil gelirler yoksa sadece hayaldir.

Bu bağlamda önerebileceğim en iyi çözüm, harcamalarınızı önce kontrol altına almak ve geçmiş veriler ışığında tahmini bir yıllık ortalama harcama toplamı çıkarmaktır. Görsel 3’te aynı kişinin 40.000 dolarlık geliri ve diğer gelir kalemleriyle 30.000 dolarlık harcamalarının kırılımını gösterdim. Excel tablosunda oluşturduğum harcama kategorilerine ve alt kalemlere kendinize uygun verileri girerek FIRE planlamanızı yapabilirsiniz.

Bütçe yönetimi basittir ancak ciddi bir disiplin gerektirir. Gelir kalemleri nispeten daha az sayıda olup düzenli bir eğilim sergiledikleri için buradan başlamak daha mantıklı olacaktır. Önce yıllık olarak tüm gelirlerinizi not ederek ilgili başlıklar altına giriniz ve toplam değeri görünüz.

Ardından giderler için bazı kategorilerde yine işiniz kolay olacaktır. Bunlar yıllık ödenen ve düzenli bir eğilim sergileyen eğitim, konut ve araç giderleri gibi kalemlerdir. Fakat sağlık gibi bazı harcamalar hem öngörmesi zordur hem de değişken nitelik sergilemektedir. Dolayısıyla sapmalar olacağını bilerek geçmiş veriler üzerinden ve geleceğe yönelik bir bakışla yıllık gider toplamınızı da çıkarın.

İster gelirlerinizi arttırın isterse de giderlerinizi azaltın, sonuçta bir tasarruf oluşturmanız gerekmektedir. FIRE hareketinin ikinci temel değişkeni şu soruya verilecek yanıttadır: Yıllık harcama tutarınız ve yaşam standardınızı koruyacak giderleriniz yaklaşık olarak giderlerinizin yüzde kaçıdır? Tasarruf oranını bulmamazı da yardımcı olacak bu soru, madalyonun iki yüzü gibidir. Cimri bir hayat yaşayarak para stoklamanın değil, nitelikli ve güzel bir hayat geçirmenin esas olduğunu düşündüğüm için bu çalışmada tasarruf oranını yüzde 25 şeklinde aldım. Yani aylık 100.000 TL geliri olan kişi 75.000 TL harcamakta ve 25.000 TL’yi tasarruf etmektedir. Böylece yıllık olarak 300.000 TL ya da yukarıdaki grafikteki gibi 10.000 dolarlık bir tasarruf yaratmaktadır. Küçük tasarruflar, zaman içinde doğru yatırımlarla kar topu gibi birikir.

“Nothing is enough for the man to whom enough is too little.”
(Azla yetinmesini bilmeyene, hiçbir şey yeterli gelmez.)

— Epicurus

3) Portföy Yönetimi

Finansal Bağımsızlık hareketinin üçüncü temel değişkeni FIRE için gereken portföy büyüklüğünü hesaplamaktır. Şimdiye kadar aktardığımız bilgileri Görsel 4’te takip edebilirsiniz. Yıllık ve aylık olarak gelir, harcama ve tasarrufları hem ABD doları hem Türk lirası olarak çektim. Burada 40.000 dolardan üretilen 10.000 dolarlık tasarruf ve yıllık harcama olan 30.000 dolar bize yüzde 25 ve yüzde 75 şeklinde oranları da vermektedir. Dileyenler yüzde 25’i değiştirerek farklı planları deneyebilirler.

25 Kuralı ve FIRE Portföy Büyüklüğü

Bu kavram, FIRE Portföy Büyüklüğünü hesaplarken yıllık giderlerin 25 katı büyüklüğünde bir portföy gerektiğini ifade etmektedir. Bu bilgiyi yukarıdaki örneğe uygularsak: 30.000 dolar yıllık harcaması olan bir kişinin FIRE Portföy Büyüklüğü 750.000 dolar (30.000 x 25) şeklinde bulunacaktır.

Yüzde 4 Kuralı

Bu kavramsa, gerekli FIRE Portföy Büyüklüğüne ulaştıktan sonra emeklilik hayatında portföyden çekilecek tutarı ifade etmektedir. Benzer şekilde bu bilgiyi de yukarıdaki örneğe uygularsak: 30.000 dolar yıllık harcama (750.000 x 0,04) her yıl portföyden çekilecek tutarı göstermektedir.

Getiri Oranı

Finansal Bağımsızlık ve Erken Emeklilik için son bir girdiğimiz daha var ki o da getiri oranıdır. Tasarruf etmek dikilen filizlerse bu tasarrufları verimli yatırımlara yönlendirerek getiri elde etmek de bu ağacın meyvesidir. Yukarıdaki örnek kapsamında sıfır birikimi olan bir kişinin FIRE harekatına 25 yaşında katıldığını ve yüzde 25 tasarruf oranı, yüzde 7 yıllık getiri ile bu tasarruflarını büyütmeyi hedeflediğini varsaydım. Vergi, enflasyon, komisyon vb. masrafları, sorunları şimdilik dikkate almıyorum. Önce işin özünü öğrenelim, sonra sistemi karmaşık hâle getiririz.

Bu verilerle yaptığım hesaplamada FIRE portföy hedefi 27 yıl sonra gerçekleşiyor ve kişi 65 yaşında emekli olmak yerine dilerse 52 yaşında (25 + 27) erken emekliliğe başlayabilmektedir. Buradan sonrasını bileşik getirinin gücü çözecektir. Kişi her yıl portföyden 30.000 dolar (yani 750.000 doların yüzde 4’ü kadar) para çekerek harcamalarını gerçekleştirirken yatırımları artan oranda büyümeye devam edecektir. Zaten Görsel 5’te buradan sonraki kısım sarı çizgiyle belirttiğim FIRE Portföy Büyüklüğünün üzerinde seyretmektedir.

Portföy Dağılımı

FIRE için bütçenin ciddi ve disiplin gerektiren bir alan olduğunu söylemiştim. Portföy yönetimi de yapının diğer bir temel taşıdır ve uzmanlık, disiplin ve tecrübe olmazsa olmaz. Görsel 6’da bütçe fazlası ve sıfır birikimle çıkılan yolda 10.000 dolar değerindeki yıllık tasarrufun nasıl yönetilebileceğine dair bir varsayımsal portföy kurdum. Yine excel tablosundan kendinize göre farklı piyasalar için farklı ağırlıklarda denemeler yapabilirsiniz.

Uzun vadeli bir bakış açısı ve yüksek risk alınabilecek bir yaş nedeniyle yüzde 80 oranında bir payı sermaye piyasası ürünlerine, yani hisse senetleri, tahvil ve eurobond gibi araçlara ayırdım. Bununla birlikte piyasalar her zaman istediğimiz yönde ve hızda gitmeyip kötü günler de yaşanabileceği için yüzde 10 tutarında bir payı likit nitelik taşıyan para piyasası ürünlerine paylaştırdım. Görsel 6’nın alt kısmında bu ikisi için alt kırılımı aynı zamanda Görsel 7’de grafik olarak da hazırladım.

Son olarak değerli metaller, petrol ve kahve gibi emtia ile türev ürün sözleşmeleri için de sırasıyla yüzde 6 ve 4 şeklinde bir çeşitlendirmeye yer verdim. Ancak gayrimenkul için portföyde bir değer girmedim. Aslında finansal özgürlük yoluna girmek için kişinin bir ev ve bir arabasının şart olduğunu düşünüyorum. Bunlar temel ihtiyaçlar ve kredi ödeyerek mi alırsınız, şehir dışında mütevazi bir hayatı mı tercih edersiniz bilmiyorum ama başınızı sokacak ev önemli. Yazlık ya da yatırım amaçlı gayrimenkul ise bana göre çok büyük paralar yönetmiyorsanız FIRE hareketi içinde yer almamalıdır.

Görsel 8 ise grafik üzerinden toplam 10.000 doların piyasalara göre dağılımını göstermektedir.

Değerlendirme ve Görüşlerim

Tasarruflar ve tasarrufları doğru yatırımlara yönlendirerek elde edilecek getirileri tekrar yatırıma yönlendirmek başarının anahtarıdır. Bileşik getiri sermayenizin zaman içinde ufak iyileşmelerle muazzam değerlere ulaşmasını sağlayacaktır.

Sistemin ve paranın kölesi olmaktansa sevdiklerinizle, sevdiğiniz şeyleri dilediğiniz zaman yapmak ve istemediğiniz işleri yapmamayı tercih edebilmek en büyük mutluluk ve özgürlüklerden biridir. Ancak bunun için geçmişten kalan bir birikiminiz yoksa belirli bir portföy büyüklüğüne ulaşana kadar çalışıp üretmek, bunlardan da sermaye birikimi oluşturmak zorundasınız.

Yıllık harcama miktarınızı biliyor ve yönetebileceğinizi düşünüyorsanız bu seviyeye ulaşan bir portföy büyüklüğü erken emeklilik sağlayabilir ve keyif aldığınız şeyleri üretecek zamanda belki çok daha fazla para kazanabilirsiniz.

ANCAK …

Yukarıda aktardığım sistemde çok fazla varsayım bulunmaktadır. Hadi enflasyon, vergi, masraf ve komisyonları geçtim, istikrarlı bir şekilde, yıllık ve dolar bazında yüzde 7 getiri üretmek öyle kolay bir iş değildir. Çok zordur!

Düşük gelir seviyelerinde marjinal tüketim eğilimi yüksek olduğu için başlarda tasarruf etmek fazlasıyla yıpratıcı bir süreç demektir. Bu bakımdan FIRE Portföy Büyüklüğüne ulaşacak tasarruf oranı gerçekçi ve sürdürülebilir bir şekilde belirlenmelidir.

Harcamalarınsa yüzde 4 seviyesinde sabit kalacağını düşünmekse fazla iyi niyetli bir yaklaşımdır. Gelir arttıkça bu kez daha önce satın almadığınız şeyleri almak, gitmediğiniz yerleri görmek ya da en basitinden lüks tüketim ürünlerine yönelme dürtüsüyle savaşmak zorunda kalacağınızı akılda tutmak gerekir.

Denge zor bir meseledir:

Tasarruf oranını yükseltmek emekliliğe kalan süreyi kısaltırken hayat kalitesini düşür.
Getiri oranını yükseltmek için risk üstlenmekse zor kazanılan tasarrufları kaybetmenize neden olabilir.
Getiri oranı düşük ve gerçekçi belirlendiği zaman da emekliliğe kalan süre uzayacaktır.

Yine de finansal bağımsızlık parasal büyüklüklerin ötesinde kişinin hayata bakışı, mutluluk ve özgürlük arayışı ile sevdiği şeylere vakit ayırabilmesi adına parayla ve çevresiyle ilişkilerindeki bakış açısı değişikliği bakımından desteklediğim ve uyguladığım bir ilkedir.

Son olarak hayat kısadır ve portföy yönetiminde uzmanlaşmak üç günlük bir eğitim ve birkaç yıllık tecrübeyle gerçekleştirilebilecek bir meziyet değildir. Yıllar süren okuma, eğitim, birikim ve tecrübenin bir yansımasıyla bile işiniz kolay olmayacaktır. İşinizden istifa edip özgürlük yoluna çıkarken kendinizi ekran başına köle ya da portföy yönetimi için rapor, araştırma ve hesaplamalar yanında piyasa stresine atmadan önce bir kere daha düşünün.

“Ars longa, vita brevis.”
(Zanaat meşakkatli ve öğrenmesi vakit alırken hayat kısadır.)

— Hippocrates

“Yalnız tek bir şeye çok ihtiyacımız vardır: Çalışkan olmak.”

— Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK

İlave kaynaklar, excel tablosu ve videolar için:

Tüm bu grafiklerin kullanımı ve veri girişleri için kısa açıklamamı YouTube videosunda bulabilirsiniz. Sayın Dr. Artunç Kocabalkan’ın konuğu olarak Blackswan kanalında yaptığımız keyifli ve anlayış değişikliği açısından faydalı sohbet için de bağlantıyı kullanabilirsiniz.

Güzel bir hayat ve başarılar dilerim.

Ergun UNUTMAZ, 03.12.2023

EXCEL UYGULAMASI

Bu dosya yaşayan, gelişen ve talepler doğrusunda değişikliğe uğrayan bir yapıdadır. Ancak yukarıdaki bağlantıda dosyanın sadece en güncel versiyonunu paylaşıyorum. Aşağıda da gerçekleştirdiğim işlemlere ilişkin kısa notlarımı bulabilirsiniz. Eğer indirdiğiniz versiyon eskiyse lütfen son sürümü tekrar indirin. Hem de sitede ne var ne yok biraz gezinmiş olursunuz. İyi çalışmalar, sevgiler.

Güncelleme 1 (Sonu v2 ile biten dosya):

a) “Geçmiş Birikimler” hesaplamaları etkilediği için bunu da tablo ve grafiğe yansıtacak şekilde formülleri güncelledim. İlk yıl birikimleri ve yıl sonunda tasarruf edilen tutarlarla FIRE planlamasına başlandığını varsaydığım için “Net Varlık” getiri kısmında hesaplama yoktur.

b) “FIRE – Planlama ve Testler” adıyla eklediğim sayfada farklı verilerle testler yapabilirsiniz. “FIRE – Hesaplama ve Tablolar” sayfası ise “Bütçe Yönetimi” sayfasına bağlı çalışmaktadır. Planlama sonrası aylı girişleri Bütçe Gelir ve Giderleri için girerseniz yıllık toplam değeri sayfalara otomatik olarak geçecektir. Portföy Yönetimi sayfasındaki 10.000 USD verisi ise örnek kapsamındaki tasarruf içindir. Bu kısmı ve dağılımı kendi tercihlerinize göre değiştirebilirsiniz.

Güncelleme 2 (Sonu v21 ile biten dosya):

“Geçmiş Birikimler” verisi mükerrer bir şekilde her yıl hesaplamalara tekrar eklendiği için tablo yanıltıcı sonuçlar üretiyordu. Hem planlama hem hesaplama sayfalarında ilgili düzeltmeleri gerçekleştirdim.

Güncelleme 3 (Sonu v3 1 ile biten dosyalar):

a) Öncelikle para birimini açılan menüden seçme olanağı ile döviz kuru ve hesap karmaşasını ortadan kaldırdım.
b) Açıklama kısmına sayfaların hangi amaçla ve nasıl kullanılacağını ekleyerek yaygın görülen nokta, virgül kullanımı gibi sorunlar için örnekler ekledim.
c) En önemlisi de “The Crossover Point” başlığı ile yeni bir sayfa ekleyerek aylık gelişimi izleyebileceğiniz yeni tablolar ekledim. Amaç, FIRE portföyünün aylık yatırım getirilerinin, aylık harcamalarınızı aşmasını sağlayabilmektir. Bunun için de tasarruf, gelir ve gider gibi kalemleri ayrıntılı grafiklerle gösterdim.
d) Tabloların hepsi yine birbirine bağlantılarla çalıştığı için “Bütçe Yönetim” sayfası ana tablodur. Dolayısıyla tüm dosyadaki formülleri tekrar gözden geçirdim.
e) Son olarak dosyayı hem Türkçe (TR) hem de İngilizce (EN) olarak kullanmak isteyenler için iki şekilde hazırladım.

Güncellemeler için bu sayfayı takip etmenizi öneririm.