Kusursuz Dil Arayışı

Avrupa Kültüründe Kusursuz Dil Arayışı
Umberto ECO [1]

Kavramları sorgulayan çoğu düşünürün aklından geçirmiş olduğu “Kusursuz Dil” düşü sayısız eserde ele alınmış bir konudur. Acaba tüm dillerin birleştiği bir köken dil var mıdır, varsa bu dile ulaşılabilir mi? Böylesi bir köken dil varsayımına bağlı kalmaksızın tüm insanlığın iletişim kuracağı ortak ve sade bir dil oluşturulabilir mi? 

Görüldüğü üzere bütün kültürlerin tarihinde bu ve benzeri sorular ‘Confusio linguarum’dan beri tüm insan soyunun ortaklaşa kullandığı bir dilin yeniden bulunması ya da bugünün koşulları ile yaratılması çabalarına esas teşkil etmektedir.  

Çarpıcı örnekleri ve alıntıları ile okuyucuda doğrudan merak uyandıran Umberto Eco eserin bazı bölümlerinde yorucu teknik ayrıntılara ve detaylı karşılaştırmalara girerek bilgiyi heyecana tercih etmiştir. Dolayısı ile okuyucunun bu kitaba bir roman değil bilimsel araştırma anlayışı ile yaklaşmasını baştan söylemekte fayda var. Ayrıca metin Türkçe olmakla birlikte eserde Latince, Fransızca ve diğer birçok dilde alıntılar ve referanslara da çevirisi olmaksızın yer verilmektedir. Bununla birlikte Eco’nun güçlü kalemi ve akıcı tarzı okuyucuyu kitaba bağlı tutan bir madde işlevi görmektedir.

Giriş bölümünde bu eserin yazımında karşılaşılan güçlükler ve sınırlamalar ile sözlerine devam eden Eco sınırlardan ilkinin konuyu Avrupa kültürü çerçevesinde incelemek olduğunu ortaya koymaktadır. Diğer sınırlamalar ise göz önüne alınan dillerin tarihsel olarak keşfi ya da yeniden inşası ile yapay olarak kurulan dillerdir. Tabi burada dikkat edilmesi gereken ayrım köken bir dilin keşfi ya da yeniden kurulması kadar bu dilin kusursuzluğu ile bunlardan bağımsız kusursuz bir dilin oluşturulması yönündeki çabalardır.

Bu kapsamda eserde; Âdem’den ‘Confusio Linguarum’a, ‘Kabalacı Pansemiyotik’e, Dante’nin kusursuz diline, Ramon Llull’un ‘Ars Magna’sına, … , Aydınlanmadan günümüze felsefi dillere vb. konulara geniş yer verilmektedir. Tüm bu kavramlar arasında bir de ideogram, piktogram, steganografi ve hiyerogliflere de ilgi duyarak kitap için de kitap okuma ve araştırma yapmaya da hazırlıklı olmanızı öneririm.

Son olarak bu kitabın, “Avrupa’yı Kurmak” dizisi altında bir projenin ürünü olduğunu belirtmekte fayda görüyorum. Bu proje, ortak bir Avrupa yaratmak misyonuyla bir araya gelmiş, Avrupalı beş yayınevinin geliştirdiği bir projedir. Dizinin amacı; geniş bir uluslararası çerçevede, Avrupa halklarının ve onların kültürlerinin tarihi hakkında, temel konularda açıklayıcı, okunabilir ve tartışma yaratacak yayın yapmaktır. Dizinin yazarları ekonomi, siyaset, toplum, din ve kültür alanlarında uzman isimlerdir.

Ergun UNUTMAZ, 19/08/2014

[1] Umberto ECO, Avrupa Kültüründe Kusursuz Dil Arayışı (La Ricerca Della Lingua Perfetta), (Edited by Jacques Le GOFF), (Çeviri: Kemal ATAKAY), Literatür Yayıncılık, Dağıtım, Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti., İkinci Basım – 2009, İstanbul.