Piyasa Analizleri 24 01

Ocak 2024

Seçilmiş borsa endeksleri, döviz kurları ve sabit getirili menkul kıymetlerden oluşan geniş bir veri seti izliyorum ve bu yazıda geçen ay piyasalardaki gelişmeleri grafikler üzerinden yorumlayacağım. Zaman yönetimi ve yapılacak işler sıralamasında, A noktasından B noktasına geçişi anlamak, olaylar arasında bağlantı kurmak ve bunlara göre pozisyonları gözden geçirmek son derece önemlidir. Bu yolculuk oldukça inişli çıkışlı olsa da ay sonunu nerede bitirdiğimiz başarı açısından daha az gürültü içerir ve uzun vadeli eğilimi görmek açısından fayda sağlar. Tabi kısa vadeli işlemler ve alım satımlarda bu son derece riskli bir yaklaşım olur ki bu tür işlemlerde kullanılacak araçlar planla uyumlu olmalıdır.

Bu yazının ikinci bir katkısıysa; B noktasından C noktasına gidişin nasıl olabileceğini yorumlamak için daha fazla veriye sahip olmanın sağladığı avantajdır. Seçmiş olduğum para ve sermaye piyasası araçlarındaki değişimlere bakarak önümüzdeki ay için kendi varsayımlarımla planlarımı oluşturuyorum.

Ocak ayında açıklanan, Aralık ayı enflasyon verilerini Twitter üzerinden bağlantıdaki akışta paylaştığım için burada tekrara düşerek vaktinizi de almayacağım. Dileyenler son verileri kısa akışlardaki grafiklerden izleyebilir. Anlık olarak haberdar olmak isterseniz de hesabımı takip edebilirsiniz.

Ocak ayında izlediğim merkez bankalarından üçünün toplantısı vardı. Para politikası faizleri, enflasyon oranları ve geleceğe yönelik beklentiler ilginizi çekiyorsa güncel Para Politikası yazımı inceleyebilirsiniz.

Buyrun, Ocak ayında piyasalarda fiyatlama ve kazançlar nasıl olmuş grafiklerle bakalım.

1 – Seçilmiş Borsa Endekslerinin Performansı (Aylık Görünüm)

Temel olarak dört farklı ülkeden, altı farklı endeksi izliyorum. Bunlar: Amerika Birleşik Devletleri açısından S&P 500 (SPX), Nasdaq (IXIC) ve Dow Jones Industrial Average (DJI); Japonya için Nikkei 225 (NI225); Almanya için DAX (DAX) ve Türkiye için de BIST 100 (XU100) endeksleridir.

Bu endekslerin performansını öncelikle aylık verilerle kontrol ediyorum. İkinci aşamadaysa 31 Aralık 2019 tarihli kapanışları baz olarak aldığım standardize edilmiş ve karşılaştımalı bir analiz yürütüyorum.

2 – Seçilmiş Borsa Endekslerinin Performansı (Yıllık Görünüm)

Çünkü söz konusu endekslerin hepsi ABD doları bazında değildir ve döviz kuru farklılıkları fiyatlara yansımamıştır! Bu da getirilerin yanıltıcı olmasına yol açmaktadır ve yukarıda döviz kurlarındaki değişim bölümünde değindiğim bu etkiyi ayrıştırmak gerekir: 

Bununla birlikte, 2022 Eylül sonrasında en alttan en yukarı doğru çıkan seyir dikkat çekiçidir. 2023 yılı Şubat (143,81) zirve olmuş ve Türk lirasının, özellikle de seçim sonrası değer kaybıyla Haziran ayına kadar dolar bazında kayıplar yaşanmıştır. Ağustos ayında 153,91 ve Eylül ayında 157,86 ile yeni zirveler başaran BIST sonrasında Aralık ayında tekrar 131,20 seviyesine kadar gerilemiştir.

Ocak ayı sonunda, baz döneme göre 145,29 seviyesine gelen BIST Endeksi için dolar bazında getiri %45,29’dur. Dolar bazında üçüncü sırada bir konum BIST yatırımcıları için oldukça iyidir. Diğer endekslerse yüzde 13,64 ila yüzde 69,00’a uzanan bir aralıkta getiri sunmuştur. Referans noktasının altında kapanış gerçekleştiren endeks bulunmamaktadır. Döviz kurundaki değer kaybı, ABD tahvil piyasasındaki gelişmeler ve İsrail-Hamas savaşı nedeniyle Ekim ayında yüksek düşüş gösteren piyasalar iyi bir Ocak ayı geçirmiştir. Negatif ayrışan BIST 100 ise Ocak ayında iyi bir çıkış göstermiştir.

DXY Endeksi bütünsel salgından beri 89,68 seviyesini gördükten sonra Ocak ayını 103,51 seviyesinden kapatmıştır. ABD doları Ocak ayında değer kazanırken başta Japon yeni olmak üzere diğer para birimleri değer kaybetmiştir. Avro, sıkıntılı bir ayı 1,0818 seviyesinde tamamlarken Türk lirası 30,3063 seviyesinde ayı tamamlamıştır. Aylık değişimleri Grafik 3’te sunduğum için şimdi piyasa kapanış seviyelerini kenara koyarak Grafik 6’da baz döneme göre değişimlere bakalım.

Baz döneme göre DXY Endeksi Ocak ayı kapanışı 107.00 ile yüzde 7’lik bir değer artışını göstermektedir. Türk lirası söz konusu dönemde yüzde 80,37 oranında değer kaybetmiştir. Başka bir deyişle yurt dışından döviz getirerek Türk lirası varlıklarda kazanç elde eden yatırımcılar dönem sonunda bunları tekrar dövize çevirdiğinde o yüksek getirilerin önemli bir bölümünün kaybolduğu gerçeği ile karşılaşmıştır.

Türk lirası üzerinden elde edildiği düşünülen, yukarıda Grafik 4’te gösterilen yüksek kazançlarsa maalesef bu yüzden bir yanılsamadır. Yanılsama, Türk lirasının ABD doları karşısındaki değer kaybının bu getirinin büyük kısmını geri almasından kaynaklanmaktadır.

Dolayısıyla yurt içinde enflasyona, yurt dışı piyasalara yatırım yapıyorsanız da enflasyon yanında döviz kuru riskine de dikkat etmeniz gerekmektedir. Bu genel ilke tüm piyasalar için geçerlidir. Grafik 7’de bu nedenle BIST 100 Endeksinin Türk lirası (beyaz) ve ABD doları bazında (sarı) bütünsel salgından beri piyasa fiyatlarıyla performansını gösterdim. Burada endeksleme ve standardizasyon olmaksızın doğrudan fiyatlar görülmektedir. TradingView hesaplamasında muhtemelen dolar kuru hesabında benim şimdiye kadar aktardığım bilgilerden dolayı ufak bir fark var. Ancak sonuç değişmiyor. Yüzde 640,42 getiri Türk lirası bazındadır ve dolar bazında getiri aynı dönem için yüzde 45,29’dur.

Grafiğin sol üst köşesine de TÜİK verileriyle TÜFE Endeksine göre BIST 100’ün performansını ekledim. İyi haber, enflasyona göre borsada yatırım yapanlar birikimlerini korumakla kalmayıp artı getiri de üretebilmiştir.

3 – Hazine Bonosu ve Devlet Tahvillerinin Performansı

Buraya kadar seçilmiş endekslerin getirilerine, baz yılı üzerinden performanslarına ve dolar bazında dönüşümle karşılaştırmalı kazançlara odaklandık. Bu kapsamda enflasyon verilerini de dikkate alarak reel kazançlar açısından iyi bir portföy yönetiminin bazı unsurlarını inceledik.

Şimdi de bono ve tahvil piyasası açısından ABD’de, sırasıyla 3 aylık, 2 yıllık ve 10 yıllık sabit getirili menkul kıymetlerin getirilerine bakalım:

Her ne kadar artık bu sayfada yer vermesem de Almanya, Birleşik Krallık ve Türkiye için de gelişmeleri benzer şekilde grafiklerle izliyor, değişiklikleri portföy ayarlamalarında dikkate alıyorum.

4 – Emtia

Son olarak ilgilendiğim emtia kategorisinden Altın (sarı), Brent türü petrol (mavi) ve Kahve (beyaz) için Ocak ayındaki fiyat hareketlerini ve getiri oranlarını Grafik 15’de gösterdim. En yüksek oynaklık kahve fiyatlarındaydı ve Ocak ayı getirisi yüzde 3,05 olsa da bir ara yüzde 7’lere varan kayıplar ve yüzde 4’ü geçen getiri mevcuttu. Altın açısından getiri eksi yüzde 1,14 şeklinde gerçekleşti. Bunda yukarıda belirttiğim doların güçlenmesi ve Fed faiz politikasındaki beklentiler etkiliydi. Brent türü petrol yüzde 4,45 getiri sunarken buradaki dinamikler jeopolitik gelişmelere bağlıydı.

Herkese iyi bir Şubat ayı dilerim.

Ergun UNUTMAZ, 01.02.2024

UYARI

Uzun vadeli portföyüme ek olarak döngüsel trendlere uygun olduğunu düşündüğüm orta vadeli ve alım satıma yönelik olarak da kısa vadeli işlem, öngörüler ve yorumlar sadece kendime notlar olup herkes için uygun değildir. Buradaki fikirler tamamen kendi portföy maliyet yapıma ve risk-getiri beklentilerime göre şekillenmektedir. Yatırım kararlarınız için lütfen yetkili yatırım danışmanınıza başvurun ya da kendi durumunuza uygun tercihlerde bulunun.

Yatırım işi ciddi bir altyapı, birikim ve tecrübe gerektirmekte olup piyasalardaki değerler önceden bilinemez.