Portföy Yönetiminde Sermaye

Portföy yönetiminde vade yapısını belirledikten sonra portföye eklemeyi düşündüğümüz varlıkları seçerek portföy çeşitlendirmesini tamamlamış bulunuyoruz. Kişisel risk/getiri beklentileri ve tercihler çerçevesinde yapılacak ürün çeşitlendirmesi ve oransal dağıtım dışında bugün bir sonraki adım üzerine odaklanmak istedim. Aslında sahip olduğuz kaynakların ya da kavram karışıklığını önlemek için finans kapitalin belirlenmesi ilk adım da olabilirdi, ancak yeni başlayanlar için sistematik bir yöntem izlemeye çalıştığımdan bunu sona bıraktım.



Finans kapitalin (FK) geçmiş dönemlerde biriktirilen servet (W) ile cari dönemdeki tasarruflar (S) toplamından, yatırımların (I) düşülmesi ile hesaplandığını daha önceki yazımda detaylı olarak işlemiştim. Şimdi bunu yatırımların sıfır kabul edildiği sayısal bir örnekle biraz daha açalım:

Sermayedar Ailesinin aylık toplam gelirinin 8.000 TL olduğunu ve bir yıllık bir planlama ile (1 Ocak – 31 Aralık 2020 tarihleri arası) t döneminde toplam 96.000 TL yıllık gelire (Y) sahip olacağını varsayalım ve bu noktadan sonra Keynesyen para talebi fonksiyonu ile devam edelim.

Söz konusu fonksiyon, bireylerin üç nedenle para talebi (demand for money) olduğunu ortaya koymaktadır. Bu nedenler; kişilerin günlük harcamalarını yapabilmeleri için işlem güdüsüyle talep ettikleri para miktarı (transaction demand), gelecekte oluşabilecek beklenmeyen ihtiyaçları karşılamak için ayrılan ihtiyati pay (precautionary demand) ve piyasada oluşan fiyat farklarından yararlanmak için spekülasyon güdüsü ile elde tutulan paradır (speculative demand).

Sermayedar Ailesinin aylık 5.000 TL’lik işlem güdüsü (M_dt) ile yıllık 60.000 TL para talebi olacağını düşünelim. Ardından beklenmeyen ihtiyaçlar için ailenin 12.000 TL (M_dp) kenara koymak istediğini varsayalım. Bunların toplamını yıllık gelirden düştüğümüzde ailenin yıllık tasarruf miktarı olan 24.000 TL’ye ulaşırız. Geçmiş dönemlerden biriktirilen servet tutarı da 100.000 TL ise spekülasyon güdüsü (M_ds) ile elde tutulabilecek tutar 100.000 TL ile başlayıp yıl sonunda 124.000 TL olacaktır.

Burdan sonra finans kapitalin yönetiminde temel olarak karşımıza iki yaklaşım çıkmaktadır. Bunlardan ilki; piyasanın yönünü tahmin edemeyeceğimiz için dönem tasarruflarını piyasa şartları ne olursa olsun düzenli olarak portföye eklemektir.

Diğer yaklaşım ise ki ben bunu benimsiyorum; dönem tasarruflarını ayrı tutup sadece geçmiş dönem tasarruf toplamı (bu örnekte 100.000 TL) ile bir portföy kurup bunu bir yıl süresince yönetmektir. Bir yıllık dönem sonunda veya ilave kaynak girişi için uygun koşulların oluşması durumunda (yaşamakta olduğumuz sıkıntılı dönem gibi mesela) ayrı tutulan tasarruflar portföye ilave edilebilir.

Profesyonel donanıma sahip olanlar için kredili ve açığa satış işlemleri, kaldıraç kullanımı ile türev ürünler ve vadeli işlem piyasalarında alım satımlar sıradan aktiviteler olarak kabul edilebilir belki, ancak finans dünyasına yeni adım atanlar için kendi öz kaynakları ile ve yukarıda belirtildiği gibi temel ihtiyaçlar için paylar ayrıldıktan sonra en az bir sene kullanılması düşünülmeyen finans kapital ile yatırım yapılmasının önemini bir kere daha vurgulamak isterim.

Son olarak finansal yatırım işinin oldukça karmaşık bir yapıya sahip olduğunu; her meslekte nasıl yıllar süren bir formasyon ve tecrübe kazanımı gerekiyorsa bu alanda da uzun soluklu bir bakış açısı ile hareket etmek gerektiğini; insan psikolojisinin işin temelinde yer aldığını göz önüne alarak matematiksel kesinliklerden ziyade kararlarınızı alırken sizlere yardımcı olacak enstrümanları hakim olmayı hedeflemeyi; ama en önemlisi bu örnekte olduğu gibi daha baştan bir planlama gerektiğini belirtmek isterim.

Kazançlı yatırımlar dilerim.

Ergun UNUTMAZ, 21.03.2020