Uygulamalı Temel Analiz

Gerek ekonomi ve finans üzerine çalışmalarım, gerekse de son dönemde yoğun geçen çeviri faaliyetleri nedeniyle blog üzerinden tecrübe aktarımı kısmı biraz eksik kalmıştı. Prof. Dr. Aswath Damodaran’ın yatırım ve değerleme alanında kült olmuş eserini Değerleme için Küçük Kitap adıyla Scala Yayıncılık, Türkçe literatüre kazandırdıktan sonra muhasebe ve temel analiz konusunda gelişime açık yönler için araştırmalar yaptım.

Malum çeviri sonrasında yazdığım ilk blog yazıları da Finansal Tablolar Üzerine başlıklı bir yazı dizisi oldu. Süreç yönetimi adına bu yazı dizisine eklemeleri şimdilik biraz geciktiriyorum. Ancak bütünlük açısından Net Çalışma Sermayesi notlarıma ve Değerleme ve Muhasebe yazıma da bakabilirsiniz. Bugün de yine benzer şekilde birisi eğitim programı birisi de kitap olmak üzere iki çalışmayı tanıtacağım.

Hemen başlayalım.

1) Eğitim Programı Değerlendirmesi

Hisse Yatırımcısına Özel Uygulamalı Temel Analiz

Dr. Yaşar ERDİNÇ

Sözlerime başlarken finans ve ekonomi alanındaki katkıları yanında yatırım bilinci ve psikolojisi üzerine emekleri için öncelikle rahmetli Dr. Yaşar ERDİNÇ Hoca’ya saygılarımı, ailesine de bu önemli eğitim programlarını bizlerin erişimine açık tuttuğu için teşekkürlerimi sunarım. Tabi ki Borsa, Finans ve Ekonomi Eğitim Portalı olarak BORFİN’in de bu konudaki duyarlılığını unutmamak gerekir. Onlara da teşekkür ediyorum.

Eğitim programına gelirsek, Fastweb Mali Analiz Pro Uygulamasını da içeren bu temel analiz eğitiminin bilgilerini aşağıya ekledim. Toplam 19 bölüm başlığı ve alt sınıflandırmalarla çeşitlendirilmiş programda 29 adet video bulunmaktadır. Yaklaşık 8 saat süren program kapsamında hem daha önce konu üzerine teknik bilgisi olmayan hem de tecrübeli katılımcılar düşünülmüştür. Siz aşağıdaki konu başlıklarına baktıktan sonra bunun nedenini anlatayım.

Programının amacı; hisse senedi seçiminde temel (finansal) analizin nasıl kullanılacağı, şirket seçiminin püf noktalarının uygulamalar ile öğretilmesi olarak belirtilmiş. İşte hem konu seçimleriyle bilgisi olmayanlara akıcı bir şekilde yapılan anlatım hem de tecrübeli kişilere gerçek verilerle uygulamalı olarak aktarılan teori ilgiyi canlı tutuyor. Bazı konuları ne kadar bilseniz de Yaşar Hoca’nın bakış açısından kazanacağınız derinliğin faydalı olacağı kanaatindeyim.

Program kapsamında bilinen konular dışında Du Pont Analizi ve Alternatif Yatırım Stratejileri gibi az rastlayabileceğiniz konular da bulunuyor. Ayrıca Damodaran Hoca’nın da sıklıkla vurguladığı sayılar yanında şirketin hikâyesine ve geleceğine ilişkin beklentilere yönelik bölümleri oldukça başarılı buldum.

Pragmatik düşünüp “Eğitim programına para harcadım, hisse seçmeyi öğrenip para kazanacak mıyım?” diye soranlara; “Evet hisse seçmeyi ve portföy kurmayı öğrenebilirsiniz, ancak para kazanmak ve piyasaların akışı içinde yön bulmak ayrı bir konu. Bu biraz da başka eğitimlere ve kişisel tutumlarınıza bağlıdır” şeklinde bir cevap verebilirim.

Yine de şunu belirtmeliyim ki, bu eğitimdeki analiz mantığını ve muhasebe hesap kalemleri ile şirketin kârlılığı arasındaki ilişkiyi anlamak oldukça önemli. İsimler ve sayılar değişir, şirketlerin ve piyasanın şartları değişir; ancak bir analizin temelinde yatan esaslı noktalar bir yatırımcı için bir denklem sabiti gibidir. Dolayısı ile bu eğitime katılmadan önce de burada anlatılanları biliyordum, ama bana yine de çok şey kattığı için sizlere de tavsiye ediyorum.

FastWeb Mali Analiz Programını da beğendim, başarılı bir platform. Programın eksik olduğunu düşündüğüm yönleri olsa da genel hatları ile iyi diyebilirim. Ancak ücretli olduğu için bu konudaki tavsiyem; “Kendi kararınızı kendiniz verin” şeklinde olacaktır. Programda kullanıcı taleplerine açık bir yöne yapılan vurgu ve hataların düzeltilmesi yönündeki çalışmaların tüketici adına olumlu olduğunu da belirterek bu bölümü sonlandıralım ve hiç vakit kaybetmeden hızlıca kitap incelemesi ile devam edelim…

2) Kitap İncelemesi

Finansal Tabloların Okunması ve Yorumlanması
Yönetim Kurul Üyeleri ve Yöneticiler için – Excel Uygulamalı

Prof. Dr. Sait Y. KAYGUSUZ

Ekonomi, finans ve değerleme ile ilgilenip muhasebe alanını dışlamak bence söz konusu bile olamaz. Her ne kadar borsaya ilgi duyan kişilerin bu kadar kapsamlı ve yer yer karmaşık olan konuları detayları ile öğrenmesini beklemesem de temel kavramları, analiz tekniklerini ve hesap kalemleri ile finansal tabloları okumayı mutlaka öğrenmeleri gerektiğini farklı ortamlarda hep vurguluyorum. Bu bağlamda daha önce Finansal Analiz Kitapları da önermiştim.

Bugün burada yer vereceğim kitap ise yukarıda bahsettiğim Dr. Yaşar Erdinç’in video eğitiminin kitap hâline getirilmiş bir versiyonu gibi. Tabi siyah beyaz grafikler videodaki renkli ve dinamik yapının yanında sönük kalıyor, ama içerik çok benziyor. Anlatımı akıcı, dili anlaşılır ve sayısal örneklerle zenginleştirilmiş bir içeriğe sahip bu kitap kanımca sıfırdan başlayan bir kişi için dahi uygundur. Hatta yazarın Excel formüllerini bile sunmuş olması kendi Excel tablolarını oluşturmak ve bu konuda yeterli bilgisi olmayanlar için bulunmaz bir fırsattır. Daha önemli bir nokta ise yazarın çıktıları yorumlamadaki özlü tutumu ve bu sonuçları grafiklerle görsel olarak okuyucuya sunması kitabın başarılı bulduğum yönleridir. Diğer taraftan kitap yöneticiler için hazırlanmış olduğu için detay bilgiye ulaşmak isteyen okuyucular daha önce belirttiğim temel kaynaklara başvurmalıdır.

Kitap 11 bölümden oluşmakla birlikte bana göre 3 ana bölüm şeklinde bir akış vardır. Bunlardan ilki Finansal Tabloların tanıtıldığı; Bilanço, Gelir Tablosu ve Nakit Akış Tablosu hakkında hem özet tabloların verilip hem de anlatıldığı bölümdür. İkinci ana tema ise Finansal Analiz olarak sayılabilir. Bu başlık altında; Oran Analizi, Dikey Yüzde Yöntemi, Eğilim Yüzdeleri Analizi ve Karşılaştırmalı Tablolar Analizinin açıklanmaktadır. Son olarak ise Maliyet Analizi ve Yönetici Özeti gibi konular ele alınmaktadır.

Her ne kadar “Borsa Performans Oranları” başlığı ile bir iki oran incelenmiş olsa da hem anlatım, hem gösterim açısından hem de 3 sayfalık içerikle bu bölüm hisse senetleri alım satım işlemleri yapanlar ve temel analiz ile ilgilenenler için oldukça zayıftır. Ancak temel analiz yapmak, finansal tabloları anlamak için bu kitabın iyi bir özet, iyi bir kaynak olduğunu tekrar söyleyebilirim.

Kitap 2018 basımı olmakla beraber eksik yönler konusunda dönüp dolaşıp aynı yere geliyoruz. Gerek yukarıdaki eğitim programı gerekse daha önce referans verdiğim kitaplar gibi bu çalışma da geleneksel ya da klasik olarak nitelendirebileceğimiz Genel Kabul Görmüş Muhasebe Standartları (GKGMS) ile hazırlanmış. Dolayısı ile Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun mevzuatı gereği 2005 yılından beri halka açık şirketlerin hazırlamak ve sunmakla zorunlu olduğu Finansal Tablolar ile uyumlu olmayan kalemler görüyoruz. Burada aktarılan bilgileri güncel finansal tablolarda denkleştirmek ayrı bir çalışma gerektiriyor. Bu konuda da Finansal Tablolar Üzerine başlığı ile hazırladığım yazı serimde detaylar ve örnekler bulabilirsiniz.

Bunun dışında kitapta teknik hatalar, yazım yanlışları ve formül gösterimlerinde de hatalar vardır. Bunlardan tespit ettiklerim için düzeltme önerilerimi, diğer kitaplarda da olduğu gibi Sayın Prof. Dr. Kaygusuz’a ilettim. Sonraki baskılarda dikkate alınıp bunların da düzeltileceğini, etik olarak da redaksiyon konusundaki katkıma yeni basımda yer verilmesine sevineceğimi belirtirim.

Hocamıza çalışması için teşekkür eder, okuyuculara başarılar dilerim.

Ergun UNUTMAZ, 21.04.2021

Prof. Dr. Sait Y. Kaygusuz, Finansal Tabloların Okunması ve Yorumlanması, Dora Basım, Yayın Dağıtım Ltd. Şti., 1. Baskı, 2018, Bursa.