Verilerle Türkiye Almanya

Ekonomi ve finans dünyası belirsizlik altında kararlar almaya alışık olduğumuz bir nitelik taşımaktadır. Kısa vadeli alım satım işlemleri bakımından, bu kararların sonuçlarını piyasalarda kâr ya da zarar şeklinde hemen görebilirken yatırım alanı daha farklı bir görünüm sergilemektedir. Yine aynı belirsizlikler altında kararlar alır ve kısa vadede işler bazen ters gitse bile uzun vadede üstlendiğiniz riskin karşılığını fazlasıyla alabiliriz. Bugünkü yazımda bu benzerlikten yola çıkarak yurt dışına seyahat ve yurt dışında yaşamak gibi yine iki farklı konuyu ele alan bir içerik hazırladım.

İlk yurt dışı seyahatimi 2000 yılında, henüz üniversite öğrencisiyken yapmıştım ve aradan geçen 20 yılda Avrupa ve Türkiye’nin büyük bir bölümü ile Amerika’nın güneybatı kıyısı ve kuzeydoğusunda birkaç yerini görme şansım oldu. Kanada’yı görmek, bu ülkenin neden hep yaşam koşulları listelerinin üst sıralarında yer bulduğunu deneyimlemek ve Uzak Doğu’da Singapur’a uzanan bir haritaya erişme fırsatına sahip olduğum için mutluyum. Her ne kadar Japonya planlarım Fukişima nükleer felaketi yüzünden iptal olmuş ve diğer bazı görmek istediğim yerlere henüz gidememiş olsam da seyahat etmek, yeni yerler, farklı kültürler tanımak hatta yabancı diller öğrenmek belki de yaptığım en büyük beşeri sermaye yatırımlarından biridir.

İbn Battuta‘nın “Seyahat etmek nutkunuzun tutulmasına neden olur ve bu sonradan sizi bir hikâye anlatıcısına dönüştürür.” sözü aslında burada anlatacaklarıma oldukça uygun.
Andre Gide‘nin “Kıyıdan ayrılmaya cesaret edemeyen yeni okyanusları keşfedemez.” cümlesi ve
Lao Tzu‘nun “İyi bir seyyahın katı planları ve hedefe varma niyeti yoktur.” sözleri tesadüf olarak seçtiğim alıntılar değildir.

Yurt dışına seyahat ettiğinizde bavul gibi gezmek yerine öncesinde bol bol okumak, orada gözlem yapmak, yerinde bilgi ve notlar toplamak en büyük zenginliklerden biri. Belki ileride bu birikimi yurt dışına yerleşmek için de kullanabilirsiniz. Ancak kısa süreli tatil ve başka bir ülkede yaşamanın getirdikleri elbette farklılık gösterecektir. Bunun için de katı planlar yerine esnek hareket edebilme yetisi ve şartlara uyum sağlayabilme öne çıkmaktadır. Kaldı ki eğer eş durumu ya da iş değişikliği gibi mecburi sebeplerle yapılan bir ülke değişikliğinden ziyade kendi kararınızla seçtiğiniz başka bir ülkeye yerleşmeyi tercih ediyorsanız buradaki seçimde zaten size uygun yönlerin daha en baştan ağır basması gerekir. Yani keyfiyet, rahatlık ve sosyal faktörler yerine kurallar, düzen, dakiklik ve bireysellik sizin için daha öncelikliyse gideceğiniz ülke açısından bunlara önceden dikkat etmeniz gerekir. Aksi durumdaysa beklenti ve gerçekleşme arasındaki fark her gün sizi rahatsız eder ve mutlu olamazsınız.

İşte önceden yapılan bu tür seyahatler ve birikimler bir anlamda belirsizlik altında alacağınız kararları kolaylaştıracaktır. Tabii ki işin maddi, psikolojik ve çevresel boyutları da var ve bunlar süreçte azımsanmayacak kadar etkili de olabilir. Ancak kişisel faktörlere göre değişiklik gösterebilecek yorumlar ve benim kendi hikâyem yerine, bu yazıda, herkesin ulaşabileceği verilerle yürütülebilecek bir analize dayalı ülke karşılaştırması sunacağım.

Aslında karşılaştırmalı analiz fikrim Emrah Bey’in daha önceki programda dile getirdiği şu ifadelerden kaynaklanmaktadır: “Almanya, Türkiye için hem önemli bir ticari ortak hem de Avrupa’nın en büyük ülkelerinden biri. Çoğu zaman da Türkiye ile kıyaslanan bir ülke. Neden kıyaslandığını anlamak çok zor, ama böyle bir teamül var. Herhâlde nüfusun yakın olmasından kaynaklanıyordur diye düşünüyorum, yoksa birçok konuda benzerliğimiz yok.”

Gerçekten de öyle. Aslında Almanya’daki yoğun Türk kökenli nüfusa ek olarak, ticaret, turizm ve siyasi-sosyal alandaki birçok bağlantıdan dolayı böyle bir karşılaştırma yürütmek bence son derece anlaşılabilir. Ancak verilere dayalı olmayan kişisel yorumlar maalesef yanlış çıktılara götürüyor. O yüzden sekiz başlık altında Türkiye ve Almanya açısından gerek makroekonomik gerekse de sosyal yönleri ele alan bir analiz gerçekleştirerek bunları Mesele Ekonomi kanalının “Oradaki Hayatlar” programında aktarmaya çalıştım.

8 Başlıkta Türkiye Almanya Karşılaştırması

1. Nüfus

2. Kişi Başı Milli Gelir

3. Risk Göstergesi (10 Yıllık Devlet Tahvili Faizleri)

Yatırım öncesi değerleme çalışmaları açısından da merkezi bir rol oynayan uzun vadeli tahvillerin getirileri enflasyon ve geleceğe yönelik beklentilerden etkilenmekte olup ilerde değineceğimiz gibi konut fiyatları ve ipoteğe dayalı konut kredisi talebi bakımından da önemlidir.

4. Enflasyon (TÜFE, Yıllık)

5. İşsizlik Oranları (Aylık)

6. Asgari Ücret

7 a. Konut Fiyatları

Enflasyona yönelik sıkı para politikası faiz oranlarını ve maliyetleri yükseltirken kişilerin harcanabilir gelir düzeyini de düşürmektedir. Dolayısıyla başta düşük faiz nedeniyle bir alternatif ve olanak olarak konuta yönelen talep enflasyon nedeniyle daha da artmış, ancak faiz oranlarındaki artışla 200 seviyelerinden düşüşe geçmiştir. Fakat Türkiye için krediye dayalı büyüme sürecinin ve enflasyonun getirdiği benzer yaklaşım henüz düşüş şekline dönüşmemiştir.

7 b. Kira Giderleri

8. Çocuk Bakımı

Grafik 15’de Die Welt haberinde yer alan, Almanya için eyaletler bazında fiyat karşılaştırması görülmektedir. 1,5 yaşında (18 aylık) bir çocuk için günde 7 saat üzerinde haftalık 35 saatlik bir bakım için aylık ödenen miktarlar büyüklüğüne göre dairlerle belirtilmiştir. Açık mavi 100 avronun altını, koyu sarı renk ise 200 avro üzerini ifade etmektedir. Örneğin Düsseldorf, Köln’de yıllık 50.000 avro brüt gelir elde eden bir çiftin bu süre için ödediği aylık ortalama maliyet 298 avrodur.

Sonuç

Dünya küçük, ancak aynı semtte iki kişinin hissettikleri ve yaşadıkları son derece farklı olabilir. O yüzden kişisel tecrübe ve anılarım yerine Türkiye ve Almanya açısından verilere dayalı olarak hazırlamış olduğum bu çalışma umarım konuyla ilgilenenler için de faydalı olur.

Emrah Lafçı Bey’e bu vesileyle Mesele Ekonomi kanalı kapsamında “Oradaki Hayatlar” programına daveti için, Selim Bey’e de tüm ekip adına çalışmaları için teşekkürlerimi sunarım. Çok farklı yerleri görmüş bir kişi olarak bu programın diğer bölümlerini keyifle seyretmiş önemli çıkarımlar yapmıştım. Anlattıklarım ve bu yazı da sadece Almanya için değil, başka bir ülkeye yaşamak için gitmek ya da sadece seyahat amaçlı bile olsa farklılıkları önceden değerlendirmek isteyenler için umarım katkı sağlar.

Görüşmek üzere.

Ergun UNUTMAZ, 31.01.2023