Babalar ve Oğullar
Dünya Klasikleri
Ivan Sergeyeviç TURGENYEV
Realizm konusunda Rus edebiyatının en büyük yazarlarından birisi olan Turgenyev, 1818 – 1883 yılları arasında yaşamıştır. Askeri kökenli ve soylu bir ailenin yoksulluğu görmüş bir çocuğu olan Turgenyev, iyi bir eğitim almış, yabancı diller öğrenmiştir; ailesi ile köleler arasındaki ilişkilere tanıklığı ve toprak reformu süreçleri sadece Turgenyev’in görüşlerini şekillendirmekle kalmamış, eserlerine de yansımıştır.
Bu kapsamda, Babalar ve Oğullar romanı babaların çocuklarından beklentileri ile çocukların kendi hayalleri arasındaki farklar kadar 1859 Rusya’sında toprak köleliliğinin kaldırılması sonrasındaki dönüşümü ve feodalizm ile aristokrasinin reformcu güçler karşısındaki durumunu da sergilemektedir. Nihilizm temasını güçlü bir şekilde romanın kahramanı Bazarov’un yaşayışı ve etrafına olan etkisi ile pekiştiren Turgenyev, hiçbir şeye inanmayan ve saygı duymayan, eski düzeni ve buna bağlı değer yargılarını tümüyle reddeden reformist gücün Rusya’yı nasıl değiştirebileceğini göstermeye çalışmıştır.
Bu klasik eseri ilk okuduğum yıllarda aristokrasi ile serfler arasındaki sınıf çatışması, babalar ve oğulları arasındaki kuşak farklılığının düşünce ve duygular üzerindeki etkilerini görmekle birlikte daha çok Bazarov’un bakış açısından baktığımı hissettim. Oysa bu okuyuşumda asıl kahramanın Arkady Nikolayeviç olduğunu düşünüyorum. Hatta onun bile Bazarov’un etkisinde kalarak kendi düşünce ve duygularını bir tartışma sonucu bulmasını da bu anlamda roman kurgusunda bir bütünlük olarak değerlendiriyorum.
Olaylar bundan 150 yıl önce geçse de aşk, hırs, aile değerleri, mücadele ve sınıflar arası ilişkilerin pek de değişmediğini, güncel roman ve filmlerde de bu konuların ana fikir etrafında benzer şekilde işlendiğini söyleyebilirim. Sonu realist akım için bile bence biraz dramatik bitse de Rusya’da sınıfsal çatışmaların ve değişim sürecinin dönemin tanıklarının gözünden aktarılması adına okunması gereken bir çalışma.
Keyifli okumalar…
Ergun UNUTMAZ, 04.10.2018
Ivan Sergeyeviç TURGENYEV, Yayına Hazırlayan: Ahmet Savaş Özpınar, Yılmaz Kitabevi, 2016, İstanbul.