Book Reviews

Bir Borsa Spekülatörünün Anıları

Bir Yatırım Klasiği

Edvin LEFEVRE [1]

Genellikle bir kitabın arkasında yer alan gazete, dergi yorumlarını ya da tanınan kişilerin kitap üzerine övgülerini pazarlama ve satış aracı olarak değerlendirir; kitaba eksi ile başlarım. Bunun yerine daha ziyade kitabın içeriğine ilişkin birkaç satır yazıyı tercih edenlerdenim. Finans kitaplarını önceden takip ettiğim için bu tür notlar alım kararımı etkilemediği gibi bu kez bu ifadelerin çok yerinde olduğunu da belirtebilirim.

İlk basımı 1923 yılında yapılan kitap, roman kategorisinde yer almakla birlikte finans dünyasının karmaşıklığına rağmen, yüz yıl sonra bile özünde hâlâ aynı olduğunu ortaya koyduğu için eğitim kategorisinde de değerlendirilebilecek bir çalışma. Hatta temel ilkeler o kadar net bir şekilde açıklanmış ki borsalarda alım-satım yapmaya başlayanlar için bu kitap bir baş ucu kaynağı olarak kalmalı. Roman kahramanı Larry Livingstonu’un (gerçek adıyla Jesse Livermore) deneyimleri ise birçok kişinin de başından geçtiği için yatırım alanında bu romanın bir klasik olduğunu rahatlıkla söylenebilir. 

Dili akıcı, içeriği çevirmenin notları ile zenginleştirilmiş ve oldukça sürükleyici olan bu kitabı birkaç gün içinde bitireceğinize eminim. Benim için uzun süren kısım, beğendiğim bölümlerden yatırım defterime notlar almak oldu. İmla, yazım ve baskı hatası dışında yer yer önemli teknik hatalar da mevcut. Finans alanında uzmanlaşmış kişilerin zaten gözünden kaçmayacak bu noktaların bir kısmı çevirmenden bir kısmı da redaksiyondan kaynaklanıyor. Bu hataların zaten sonraki basımlarda düzeltileceğine inanıyorum. Amerikan Borsasında fiyatlar kesirle ifade edildiği için bu alana yabancı olanlar fiyatları başta biraz garipseyebilir belki, ancak ondalık sistem yerine orada kullanılan yöntem budur. Doğru rakamlara ulaşmak için sadece çeviri hatalarını dikkate almanız gerekli.

Kitabın özeti ise kısaca şöyle: Livingstone’un, ortaokulu bitirdikten sonra bir aracı kurumda çalışmaya başlaması ile finansal alandaki matematiksel yeteneğini keşfetmesi eş zamanlı olur. Henüz 14 yaşında (yıl 1893) piyasalar hakkında fikirler geliştiren ve fiyat hareketlerini tahmin edebileceği üzerine bir sistem kuran Livingstone bir süre sonra bundan para kazanabileceğini de fark eder. 5 dolar ile başlayarak 15 yaşında ilk bin dolarını, 20 yaşında ilk on bin dolarını ve 28 yaşında ilk milyon dolarını kazanır. Arada da kaybederek sürekli tekrar sıfırdan başlar. Hatta milyon doların üzerinde borca girip ödeyemez ve iflas eder. Ancak tekrar ve bu sefer çok daha fazlasını kazanır. Çünkü onun için para kazanmak veya kaybetmekten çok daha önemli şeyler vardır. Bunları keşfetmek için de kitabı mutlaka okumanızı öneririm.

Livermore’dan bir alıntı ile bitirelim:

“Bir hata yapmıştım. Ama nerede? … Her zaman hatalarımdan ders almasını bilmişimdir.”


Ergun UNUTMAZ, 13.07.2019


[1] Edvin LEFEVRE, (Reminiscences of a Stock Operator) Scala Yayıncılık, İstanbul, Eylül 2017 (Çeviren: Şehnaz TAHİR).