Empati

Adam Fawer [1]

Bilim-Kurgu kategorisinde iki romanı bulunan yazarın ilk eseri olan Olasılıksız o kadar başarılı ve sürükleyiciydi ki, bu roman Türkçe dâhil olmak üzere birçok dile çevrilmiş ve Fawer 2006 yılında Uluslararası Polisiye Hikaye/Roman Yazarları Ödülü’nü kazanmıştı. Bu nedenle olacak ki, 2008 yılında ikinci romanı olanı Empati Türkçe, Almanca ve Japonca’ya da çevrilmiş ve “en çok satan”lar listesinde kendine yer bulmakta zorlanmamıştır.

Kitabın adından da anlaşılacağı gibi olaylar Empati kavramı etrafında dönmektedir. Diğer insanların duygularını anlama ve kontrol etme yönünde özel yetenekleri olan bir grup ve bu yetenekleri geliştirerek kendi amaçları doğrultusunda kullanmak isteyen bir organizasyon bu bağlamda kurgunun iskeletini oluşturmaktadır. Bunun üstüne Maya Angelou’nun daha ilk sayfada yer alan:

“İnsanlar söylediklerinizi ya da yaptıklarınızı unutur, ama onlara neler hissettirdiğinizi asla unutmaz”

sözü de oldukça çarpıcı bir giriş sağlamaktadır. Ancak bu güzel fikir, alıntı ve diğer alanlara yapılan referanslar dışında romanın klasik bir yaz kitabı olmaktan öteye bir etkisi olmadığını, hatta ilk romanda yakalanan başarının gölgesinde kaldığını düşünüyorum. Özel çocukları inceleyerek insan zihninin yeteneklerini araştıran bir organizasyon ve bu yeteneklerini keşfeden bireylerin yaşadıkları romanın konusunu oluşturmaktadır. 640 sayfalık kitap gayet sürükleyici olmakla birlikte romanı üç bölümde inceleyebiliriz. İlk bölümdeki olaylar ve kişiler dağınık ve mekan-zaman karmaşası içindeyken kitabın ikinci ve akıcı olan bölümü daha tutarlı kurgulanmış; son bölüm ise bu iki bölümü birleştiren kısa bir final olarak kaleme alınmış. İçerik açısından da günlük hayattan birçok alıntılar yaparak kurgunun gerçekliği arttırılmaya çalışılmış. Özellikle fizik, felsefe alanından yapılan alıntılar, bilimsel proje ve deneylere yapılan göndermeler okuyucunun dikkatini çekmekte başarılı bir rol oynuyor.

Özetlemek gerekirse romanın temelindeki empati, sinestezi gibi popüler ve ilgi çeken bir kavramın sınırlarının çok fazla zorlanarak uçlara taşındığını; romanın hemen her tartışmada odak noktası olma özelliği ile okuyucunun dikkatini uyandıran gnostisizm, din ve felsefe eksenleri ile desteklendiğini ve son olarak çok satanlar listesini garantilemek için yerli yersiz sürekli seks teması ile harmanlanmış bir eser olduğunu belirtebilirim.   

Keyifli okumalar.

Ergun UNUTMAZ, 04.10.2016

[1] Adam FAWER, (Empathy) A.P.R.I.L Yayıncılık, On Yedinci Baskı, 2010, Ankara (Türkçeye çeviren Murat KAYI).