Para Politikası 03
TCMB / ECB Ekim 2019
Yılın son çeyreğine girdiğimiz Ekim ayında ekonomik ve siyasi gelişmelerin hızına yetişmek oldukça yoğun bir çalışma gerektiriyor. Bir taraftan şirketlerin geçmişe yönelik performansını içeren üçüncü çeyrek bilançoları açıklanırken bir taraftan da geleceğe ilişkin beklentilerin oluşturulması için merkez bankalarının para politikası kararları belirleyici oluyor. Dün itibarıyla gerek Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) gerekse de Avrupa Merkez Bankası (ECB) faiz kararlarını açıkladılar. Uzun yorumlar yerine grafikler üzerinden gelişmelere bakalım.
TCMB Faiz Kararı
Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 250 baz puan (bp) indirerek yüzde 16,50 seviyesinden yüzde 14,00 seviyesine çekmiştir.
Alınan kararın gerekçeleri olarak ise; ılımlı ekonomik toparlanma, enflasyondaki düşüş eğilimi, rekabet gücündeki gelişmeler ile arz yönlü faktörlerin ve ithalat fiyatlarının enflasyon üzerindeki olumlu etkisi belirtilmiştir. Bununla birlikte yatırımların zayıf seyri, küresel ekonomik faaliyetlerdeki gerileme, risklerin artışı, enflasyon eğilimlerindeki aşağı yönlü seyir ile küresel ekonomi politikalarına ilişkin belirsizliklere de vurgu yapılmıştır.
Görünen o ki, sayılan olumlu gelişmeler yanında, baz etkisi ile enflasyonda psikolojik sınır olan yüzde 10 seviyesinin altına inilmesi TCMB’nin piyasa beklentilerinin yaklaşık 100 bp üzerinde bir indirim yapmasına olanak sağlamıştır. Artan durgunluk riskleri nedeniyle FED ve ECB başta olmak üzere, merkez banklarının parasal genişlemeye gitmesi nedeniyle küresel sermayenin gelişmekte olan ülkelere yönelmesinin bu kararı desteklediği söylenebilir. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta, baz etkisinin sona ermesi ve küresel sermaye hareketlerinin tekrar ana karaya veya diğer gelişmekte olan ülkelere yönelmesi durumunda gerekecek faiz artışı konusunda marjın yüksek kalacağı ve bunun da asimetrik beklentiler nedeniyle kolay olmayabileceğidir.
Açılamanın tam metnine TCMB sitesinden ulaşabilirsiniz.
ECB Faiz Kararı
Mario Draghi’nin, ECB Başkanı olarak gerçekleştirdiği son yönetim kurulu toplantısında politika faizi yüzde sıfır, mevduat kolaylığı faizi ise
Toplantıdan ve Draghi’nin başkanlık tecrübesinden öne çıkan başlıklar ise söyle: Avrupa bölgesinde büyümeye ilişkin risklerin görünümü aşağı yönlü eğilimini korumaktadır. Bunda da jeopolitik belirsizlikler, ticari korumacılık tehditleri ve gelişmekte olan ekonomilerin kırılganlığı başat rolu oynamaktadır. Ücretler yükselmesine rağmen enflasyonda aşağı yönlü eğilim sürmekte olup beklentiler %1,20 seviyesindedir. Para politikası araçları kullanılarak orta vadede hedef seviye olan %2,00 düzeyine ulaşmak istenmektedir.
Para politikasından tam fayda elde edebilmek için yapısal reformlar yanında mali politikaların desteğine ihtiyaç bulunmaktadır. Dünyada genel olarak güven endeksleri gerilemektedir. Enflasyon beklentileri kötüleşmektedir, çünkü risk primi artmaktadır. BREXIT tartışmaları yıllardır sürmekte olup AB’den ayrılışın nasıl olacağına göre sonuçları da farklı olacaktır. Bunun yarattığı belirsizlik ise başta Birleşik Krallık ile ekonomik olarak bağlı olan ülkeler olmak üzere herkesi az çok etkilemektedir.
2011 yılında, Avrupa Borç krizi sırasında göreve gelen Mario Draghi “ne gerekiyorsa!” (whatever it takes!) sloganı ile avronun gücünü koruyarak oldukça başarılı bir görev süresi geçirdikten sonra şimdi görevini IMF eski başkanı Christine Lagarde’a devrediyor. Parasal politikalarda sınırlara ulaşıldığı ve mali politika uyumunun gerektiği zorlu bir dönem bizleri bekliyor.
Açılamanın tam metnine ECB sitesinden ulaşabilirsiniz.
Ergun UNUTMAZ, 25.10.2019