Economy

Ekonomi Politika Strateji 13

Ağustos 2020


DEĞERLENDİRME VE GÖRÜŞLER

Søren Kierkegaard’ın “Hayat, geriye bakarak anlaşılır, fakat ileriye doğru yaşanmak zorundadır.” sözünün biz ekonomistler için biraz daha fazla anlam ifade ettiğini düşünüyorum.


“Dip noktasını bulduk mu, burası zirve mi, trend noktasının neresindeyiz?” gibi sorulara herkesin muhakkak kendince bir cevabı var. Finans dünyasında yatırım yapıyorsa olmalı da zaten. Cevabın kalitesini belirleyen ise geçmiş veri setinden çıkarılan anlamda ve geleceğe yönelik tahminin gücünde yatmaktadır; sonuçlar ise doğal olarak bakış açısına göre farklılık gösterecektir. Bu anlamda uzun vadeli yatırım stratejimin temelini oluşturan Ekonomi Politika Strateji Raporlarımın şimdiye kadarki performansından kendi adıma memnunum.

Bu rapor, küresel gelişmeleri izleyen; odak noktası olarak da daha ziyade finansal piyasaları ve emtia piyasalarını etkileyen olayları öne çıkaran kişisel bir özettir. Tarafsız bir şekilde, saygın basın kuruluşlarında yer alan haberlere dayanarak not ettiğim bilgilerden oluşan değerlendirmeler, aşağıdaki beş soruya cevap aramaktadır:

Gelişme

Sebep / Sonuç

Beklenti / Strateji

Geçen Ay Neler Oldu?

Neden Oldu?

Bu Ay Neler Olabilir?

.

Hangi Etkileri Meydana Getirdi?

Nasıl Bir Strateji İzlemeli?

Ağustos ayı finansal anlamda pozitif fiyatlamaların yaşandığı bir süreç olarak geride kalmış olsa da benim notlarım arasında siyasi ve jeopolitik gerilimler daha çok yer tutmuş. Aşı konusunda yaşanan olumlu gelişmelerin ve tatil dönüşü ikinci dalga riskinin haber başlıklarında bolca görüldüğünü söyleyebilirim. Ekonomik anlamda ikinci çeyreğe ilişkin gelen son derece kötü büyüme rakamları ise kimse için sürpriz olmadı. Gündemi ve fiyatlamaları etkileyen bir haber ise Türkiye için doğal gaz rezervleri konusunda yaşanan “müjde” idi.

Dilerseniz geçtiğimiz ay yaşanan gelişmeleri ülke ve bölge bazında hızlıca inceleyelim:

Detay

Sebep – Sonuç

Beklenti – Strateji

ABD

Başkan Trump’ın ulusal güvenlik riski nedeniyle Çinli şirketlere ait uygulamalara sınırlama getirmesi gerilime neden oldu.

Kasım ayındaki seçimler için çalışmalar hızlanıyor. Joe Biden, Başkan Yardımcılığı için Senatör Kamala Harris’i tercih etti.

Geçen ay elçiliklerin kapatılmasının ardından bu ay da şirket bazlı sorunlar yaşanmaktadır.


Uçlara kaymak yerine daha garanti ve orta yolda bir karar olduğu kanısındayım ve artık gündemin seçim haberleri ile daha yoğun şekilleneceğini düşünüyorum.

Avrupa Birliği

Ağustos ayına ilişkin PMI verileri 51,7 ile beklenenden biraz kötü geldi. 


İkinci çeyreğe ilişkin kesinleşen büyüme sonuçları 1995 yılından beri en sert düşüşü işaret ediyor.

Her ne kadar AB ekonomileri bir ivme kaybı yaşasa da avro dolara karşı Ağustos ayında güçlü bir çıkış gerçekleştirmiştir.

Ani duruşların finans dışında tüm sektörlerde görülmesinin doğal bir yansıması.

Almanya

Alman hükümeti, Rus muhalefet lideri Alexy Navalny’nin Novichok grubuna ait kimyasal ile zehirlendiğini iddia etti.

AB ve Almanya bakımından Covid-19 kapsamında riskli bölge statüsünde görülen Türkiye için esneklikler yaşandı.

Kınama sonrası Rus tarafından açıklama talep edildi.


Turizm gelirlerindeki sert düşüş sonrası otelcilik ve seyahat odaklı sektörler için Türkiye adına olumlu bir gelişme.

Japonya

Uzun süredir görevini sürdüren Japonya Başbakanı Shinzo Abe, “kötü sağlık koşullarının siyasi kararları etkilememesi gerektiğini ve Japon halkının beklentilerini karşılayamayacağını” belirterek istifa etti.

En uzun süre görevde bulunma rekoru, başarılar yanında biraz da karışık bir bilanço getirdi, ancak yıllar süren durgunluktan çıkılamayışı muhtemelen bunlar arasında akla ilk gelen olacaktır. Piyasaların tepkisi ise tedirginlik ile başlasa da bunun bir kaos yaratmayacağı görüşü hakim.

Rusya

Devlet Başkanı Putin, ‘Sputnik V’ isimli aşının Sağlık Bakanlığı tarafından onaylandığını ve toplu üretime başlanabileceğini duyurdu.

Zaten bir süredir beklenen bir gelişme, ama ertesi gün raflarda aşı beklememek gerekir. Testler ve yan etkileri de dikkate almalı.

Çin

ABD ile görüşmelerin yine iki ileri bir geri temposuna dönmesi piyasalar üzerinde baskı oluşturdu. 

Buna rağmen Çin dikkat çekmeden büyümesine devam ediyor. Özellikle değerli metaller ve petrol talebi bunun öncü göstergeleri olabilir.

Türkiye

Karadeniz’deki sondaj çalışmalarında 320 m3 doğal gaz rezervi keşfedilmiş olup müjde öncesinde Tüpraş, Petkim gibi enerji hisseleri yüksek primler yaptı. Müjdenin açıklanması ile de bu hisselere ağır satış geldi.

Akdeniz’de süren çalışmalar ise Yunanistan ile gerilimi tehlikeli noktalara getirmiştir. 



Döviz kurlarında yaşanan sıçramaya karşın TCMB politika faizinde değişiklik yapmadı. Ancak likidite sıkılaştırması ile örtülü faiz arttırımı gerçekleştirdi. 

TCMB, yabancı para zorunlu karşılık oranlarını yükseltti.


Fitch, kredi notunu “BB-” seviyesinde sabit tutarken görünümü durağandan negatife çevirmiştir. 


2020’nin 2. çeyreği için büyüme yüzde eksi 9,9 olarak gerçekleşti. 

Kültürel ve tarihi zenginlikleri yanında doğal kaynaklar açısından da verimli bir coğrafyada bulunan Türkiye için hayırlı olsun.



Ekonomik sorunlar yanında jeopolitik risklerin artması hiç istenilmeyen bir durumdur. Ancak hukuki hakların da diplomatik süreçlerle savunulması gereklidir. 

Piyasalar açısından bağımsızlık ve şeffaflık tartışmaları bakımından bu tür dolaylı müdahalelerin istenilen etkileri sağlayamadığı görülmektedir.

Döviz rezervlerinin yeterliliğinin tartışıldığı bir ortamda güven açısından iyi olmayan bir haber.

Cari açığın tedirgin edici seviyesi, finansman riskleri ve kredibilite sorunları raporda temel gerekçeler olarak görünmektedir.

Nisan ayında neredeyse durma noktasına gelinmesinin ardından bu, beklenen bir düşüş olup diğer ülkelerle de paralellik sergilemektedir.

Source: BBC News

Orta Doğu

Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta, limanda meydana gelen patlamada iki yüzden fazla kişi hayatını kaybederken yıkım büyük oldu.

İlk akla gelen soru terörist bir eylem olup olmadığıyken ikinci soru bunun bir askeri cephane olasılığıydı. Olayın aslının, bir gemide yüklü olan 3.000 ton amonyum nitrat kaynaklı olduğu anlaşıldı.


Ergun UNUTMAZ, 02.09.2020


2 Comments

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *