VaR Analizi
Riske Maruz Değer (VaR) ve
Portföy Optimizasyonu
Dr. Elif GÖKGÖZ
Durgunluk, negatif faizler, ticaret savaşları ve üzerine Covid-19 derken durma noktasına gelen ekonomiler çoğumuzun yaşam tarzını önemli bir şekilde değiştirdi. İlginç bir istatistik ise finansal piyasalara ilgi duyan geniş bir kitlenin başta borsalar olmak üzere çeşitli yatırım araçlarına yoğun ilgi göstermesidir. Bir taraftan işlerime devam ederken bir taraftan da okuma ve yazma faaliyetlerinde finans alanına ağırlık vermiştim.
Bu bağlamda portföy yönetimi ve risk yönetimi üzerine hazırlamış olduğum yazı dizisinde bir çok kavramdan bahsederek uygulamadan örnekler vermeye çalıştım. Son yazımda da Dr. Elif Gökgöz’ün Riske Maruz Değer (Value at Risk) ve Portföy Optimizasyonu kitabına değinmiştim, bu vesile ile de kitabı biraz daha detaylı tanıtmak istedim.
Dört bölümden oluşan kitabın ilk iki bölümü; Riske Maruz Değer ve Portföy Optimizasyonu konuları üzerine hem kavramsal hem de teorik düzeyde açıklamalar içeriyor. Diğer iki bölüm ise IMKB 100 Endeksine dâhil 81 hisse senedi için 04.01.2000 ile 01.01.2003 tarihleri aralığındaki 745 gün üzerinden yürütülen bir uygulama ve sonuçlar hakkında bilgiler sunuyor. Finansal bir alt yapı ve matematik bilgisinin gerekli olduğu kitap 2006 yılında yayımlanmıştı. Şu anda bulunabilir mi bilmiyorum, ancak bu tür kaynaklar bakış açısını genişletiyor. Çok önceden okuduğum ve bu yazı serisini hazırlarken bir kere daha bitirdiğim faydalı bir çalışma olduğunu söyleyebilirim.
Algoritmaların yoğun olarak kullanıldığı ve piyasalarda alım satım işlemlerin robotlar ile yürütülmeye evrildiği bir piyasada VaR hesapları daha çok kurumsal ve büyük çapta işlem yapanlar için kaçınılmaz olup getiri ve risk dengesinde daha iyi olanakları sunmaktadır. O dönemin koşullarında bankalar için hatta bu bir zorunluluktu diye hatırlıyorum. Bununla birlikte yatırım kararlarını profesyonel temeller üzerinde vermek isteyenler için de risk yönetimi mantığının öğrenilmesi ve sistemin elverişli bir ölçüde kullanılması gerektiğini düşünüyorum.
Kitapta yürütülen uygulama sonucunda da farklı yöntemler ve yaklaşımlarla kurulan portföyler için gerçekleştirilen tüm testlerin VaR değerinin kullanılması durumunda portföy optimizasyonu yanında getiriler için de bir performans artışı sağladığı sonucuna varılmıştır. Bu nedenle de bir yatırıma başlamadan önce hangi güven aralığında ne kadar miktar bir zarara katlanılacağını baştan bilmek adına VaR Yönteminin kullanılmasını oldukça önemli buluyorum.
Keyifli okumalar dilerim.
Ergun UNUTMAZ, 25.06.2020