Para Politikası 17

TCMB – Şubat 2022

17 Şubat 2022, Perşembe günü gerçekleştirilen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu Toplantısında, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının, yüzde 14,00 seviyesinde sabit tutulmasına karar verilmiştir. Böylece TCMB son iki toplantıda faiz oranlarında bir değişiklik yapmamayı tercih etmiştir. Grafik 1’de mavi çizgi 18 Ocak 2018 tarihinden itibaren politika faizinin seyrini göstermektedir.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından aylık olarak açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi verileri ise Ocak 2022 tarihindeki son veriyi kapsayacak şekilde grafikte sarı sütunlarla gösterilmektedir. Bir önceki yılın aynı ayına göre enflasyon değişimi Ocak ayında yüzde 48,69 olarak gerçekleşmiştir. Bir önceki aya göre değişim ise yüzde 11,10 ile oldukça yüksek bir düzeydedir.

Grafik 2’de ise enflasyon beklentileri için TCMB sitesinde yer alan Enflasyon ve Çıktı Açığı tahminleri gösterilmektedir. TCMB’nin yıl sonu enflasyon hedefi 2012 yılından beri yüzde 5,00 seviyesinde olup zaman içerisinden değişmemiştir. Gerçekleşen enflasyon ve yıl sonu için beklenen enflasyon tahminleri ise geniş bir aralıkta dalgalanmaktadır. Tahmin aralığın orta noktası ise yüzde 23,20’dir.

Alınan kararın gerekçesi ile Para Politikası Kurulu açıklamasının tam metnine TCMB sitesinden ulaşabilirsiniz.

FED – Ocak 2022

Her ne kadar son günlerde Federal Açık Piyasa Kurulu (FOMC – Federal Open Market Committee) toplantısına ait tutanakları anlamak üzerine yürütülen tartışmalar gündemde olsa da ABD Federal Rezerv Bankası FED’in son toplantısı 26 Ocak 2022 tarihinde gerçekleşmişti ve bu toplantıda politika faizinin yüzde 0,00 – 0,25 bandında sabit tutulmasına karar verildiği duyurulmuştur. Aşağıdaki grafikte, son gelişmeleri kapsayacak şekilde, FED’in politika faizleri için alt ve üst bantlar mavi çizgilerle gösterilmektedir.

Bununla birlikte yoğun tartışmaların merkezinde faiz artışı yanında parasal sıkılaştırmanın zamanlaması yatmaktadır. Enflasyonu kontrol altına almak adına bu iki araç arasında bir tercih izlenebilir. Bu kapsamda 2022 yılının planlaması için yazdığım ilk yazılardan biri FED Politikası ve Tahviller başlığı ile bu konuya da değiniyordu. Geçtiğimiz aylarda önce parasal genişlemenin hızının azaltılarak bunun Mart gibi sonlandırılacağını düşündüğümü belirtmiştim. Bu düşüncemde bir değişiklik yok ve bunun ardından faiz artışları ve ilerleyen dönemlerde de parasal sıkılaştırmaya geçileceğini düşünüyorum ki bu zaten genel bir beklenti şeklini aldı.

Enflasyon cephesindeki gelişmelerse alınan önlemlere rağmen bir ivme kaybını yansıtmıyor. Ocak ayında açıklanan verilerle bir önceki yılın aynı ayına göre değişim yüzde 7,48 ile son 40 yılın en yüksek seviyesine çıkmıştır. Grafik 3’teki sütunlar bu gelişmeyi politika faizi ile birlikte ortaya koymaktadır. FED’in ortalama enflasyon hedefi olan yüzde 2,00 değerini yakalamak için faiz artışı ve parasal sıkılaştırma kaçınılmazdır. Önemli olan bunun miktar ve hızını doğru ayarlayarak ekonomiyi durgunluğa itmeden bunu başarabilmektir.

Açıklamanın tam metnine Federal Rezerv Sistemi Yönetim Kurulu sitesinden ulaşabilirsiniz.

ECB – Şubat 2022

Enflasyon olgusu küresel bir gerçeklik olarak elbette Avrupa ekonomisini de tehdit etmektedir. Parasal politikaların getirdiği yüksek likidite, tedarik zinciri ve çip krizi kaynaklı arz sorunları, Covid-19 nedeniyle ertelenmiş talep ve ücret sarmalı gibi birçok faktör bu süreci beslemektedir. Grafik 4’te Avrupa Birliği kapsamındaki 27 ülke için enflasyon verilerini sarı çizgiyle gösterdim. Daha önce Birleşik Krallık da dâhil olduğundan 28 ülke ile izlediğim veri setini güncelleyerek yaptığım çalışmada, geçen senenin aynı ayına göre yıllık enflasyon yüzde 5,30 şeklinde gerçekleşmiştir. Tahminler yerine gerçekleşmeleri aldığım için son veri Aralık 2021’e aittir.

03 Şubat 2022 tarihinde Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde’ın başkanlığında gerçekleştirilen toplantıda politika faizi yüzde sıfır, mevduat kolaylığı faizi ise eksi yüzde 0,50 seviyesinde sabit tutulmuş olup güncel veriler yine yukarıdaki grafiğe işlenmiştir. Mavi sütunlar ve koyu mavi çizgiyle bu değerler sıfır seviyesinde ve enflasyondaki gelişmeye tepkisiz bir seyir izlemektedir. ECB’nin yıl sonu enflasyon hedefi ise yüzde 2,00 seviyesindedir ve faiz artışı konusunda aceleci olunmayacağı söylense de Mart sonunda işlerin değişebileceği kanaatindeyim.

Basın açıklamasına erişim için ECB’nin resmî internet sitesine bağlantı ekledim.


Herkese işlerinde başarılar dilerim.

Ergun UNUTMAZ, 18.02.2022