Hisse Analiz | SISE
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. | 2024.10
Bu yılı teknik okumalara; finansal modelleme ve değerleme alanında derinliği daha da arttırmaya ayırdığımı önceki raporlarımda belirtmiştim. Yılın ilk yedi ayında 7.200 küsür sayfa okumuş ve 230 sayfa not çıkarmıştım. Ağustos ayındaysa Excel üzerinden Finansal Modelleme eğitimini tamamladım. Bu eğitim sonrası tablolarımı güncelleyerek geliştirdim ve 2025 yılı şirket analizlerimde bunları bol bol kullanacağım. Python Programlama Temelleri ise yine yoğun bir tempoyla, Eylül ayında bitirdiğim diğer bir eğitimdi ve hisse analiz bunun ilk çıktısı.
Temel eğitim yanında uygulama çalışmaları python dünyasının neden gerekli ve faydalı olduğunu hızlı bir şekilde hissetmenizi sağlıyor. Oldukça esnek ve kolaylıklar sağlayan bir sistem. Elbette yeni bir kazanımın çok fazla emek, zaman ve çaba gerektirdiği de bir gerçek, ama buna değiyor. Son olarak da öğrenilen bilgileri bir de tanıdığım, bildiğim bir şirketin verileriyle test etmek istedim. İşte bugünkü yazının konusu: Hisse analizi açısından Şişecam için bir python uygulaması. Zamanla bu ilk yazıdaki formatı geliştirmeyi planlıyorum ve bunun iyi bir başlangıç olduğunu söyleyebilirim.
Şirket analizi, değerleme ve hisse analizi kavramlarınıysa özenle seçiyorum, çünkü ilkinde temel analiz, şirketin faaliyetlerini ve yapısını tanımak, hedef pazar ve senaryo analizleri mevcuttur. Değerleme ise başlı başına ve ayrı bir alan olduğu gibi birçok bileşeni ve hassas noktaları vardır. Hisse analizi başlığı altındaysa; genel hatlarıyla fiyat verisiyle belirli bir zaman aralığındaki dip – zirve, işlem hacmi, getiri analizi ve risk hesaplamaları gibi farklı bir bakış açısı ile analiz yürütüyorum. Bu nedenle aslında bunların üçü birbirini tamamlayan unsurlar içeriyor ve karar aşamasında önemli çıktılar sunuyor. Buyrun başlayalım:
1. Hisse Analiz: Zaman Dilimi, Veri Seti
Bu çalışmada; 2024 yılının ilk işlem günü olan 2 Ocak tarihinden 4 Ekim 2024 tarihli son kapanış aralığına kadar olan sürede Şişecam hisseleri için günlük fiyat verilerini kullandım. Veri kaynakları ücretli abonelik hizmeti kapsamında Gurufocus, TradingView ve Yahoo Finance siteleridir. Grafik 1’de, tatil günleri ve hafta sonlarının takvimden temizlendiği, kapanış fiyatlarının seyri görülmektedir.
Sadece kapanış verileriyle çalışmak sağlıklı bir analiz için yeterli olmayacağından, aynı aralık için Şişecam hisselerinin günlük açılış, en düşük, en yüksek ve kapanış fiyat verilerini de Grafik 2’ye yansıttım. Python üzerinden interaktif bir şekilde farklı renklerle gösterilen verileri seçerek odak noktasını arttırmak mümkün ve ileride bu özellikleri taşıyan grafikleri de paylaşmaya çalışacağım. Şişecam özelindeyse kapanış fiyatlarının en düşük seviyelere yakın bir seyir izlediği uzunca bir dönem izledik. Yakın dönemdeyse en yüksek seviyelere yakın kapanışları görülmektedir. Teknik analiz açısından dinlenme, dibin görülmüş olup dönüşün başlamış olabileceği anlamına gelen bu sinyaller, temel analiz ve makroekonomik bakış açısıyla bakanlar ve durgunluğun derinleşeceğini düşünenler için pek güven vermeyebilir. Sonuçta bu, herkesin kendi vereceği bir karar. Tek doğru yok.
2. İstatistikler ve Detaylar
Veri setine dönersek, söz konusu zaman aralığında 188 gözlem bulunmakta olup görülen en düşük fiyat 38,92 TRY ve en yüksek fiyat 56,40 TRY şeklindedir. Kapanış fiyatlarına göre ortalama değer 47,71 TRY olup standart sapma 3,72 olarak hesaplanmıştır. Son kapanış fiyatı 4 Ekim’de 39,76 TRY’dir ve bu değer, aynı zamanda en düşük fiyatın görüldüğü güne aittir. Grafik 3’te fiyatlar açısından belirttiğim veri istatistiklerini detaylandırdım ve diğer başlıklar için de verileri kısaca yorumlayayım:
Şişecam hisse senetleri için yıl başından bugüne ortalama işlem hacmi 34,619,680 lot şeklindedir. İşlem hacmi açısından Grafik 4’te, Mart ayına kadar sert bir yükselişle 110 milyon lot seviyesine kadar gelindiği ve buradan sert bir düşüş yaşandığı görülmektedir. Başka bir deyişle en yüksek fiyat yüksek işlem hacmiyle gerçekleşirken aylar süren düşüş günlük 20 milyon lot gibi nispeten düşük bir işlem hacimleriyle meydana gelmiştir.
Getiriler bakımındansa ilk söylenebilecek şey; gün içi en yüksek düşüşün yüzde 6,65 olduğudur. Madalyonun diğer yüzündeyse günlük en büyük artış yüzde 4,91 şeklinde kaydedilmiştir. Kapanış fiyatlarını baz alınarak hesapladığım Grafik 5’te günlük getiriler yer almaktadır.
Bir adım ileri geçerek burada kırılımı merak ettim ve Getiri Detay incelemesine ihtiyaç duyarak kendimce belirlediğim bir aralık oluşturarak bu değişimleri sınıflandırmaya tabi tuttum. Yazının sonunda boğa ve ayı piyasalarının belirlenmesine ilişkin iki ilave okuma sundum ve burada, genel kabul görülen aralık yerine, günlük bir analizde bu sınırı yüzde 4,5 olarak aldığımı belirtmek isterim. Günlük yarım puanlık düşüş ve çıkışları önemsiz kabul ederek yüzde 2’ye kadar olan değişimleri pozitif ve negatif olarak sınıflandırdım. Son olarak yüzde 2 – yüzde 4,5 aralığını da büyük düşüş ve çıkış günleri olarak belirledim. Grafik 6’da görüldüğü gibi boğa çıkışı sadece 2, ayı düşüşü sadece 3 kere gözlemlenirken düşüşler ve önemsiz kısmının da etkisiyle satış ağırlıklı bir tablo oluşmuştur.
3. Mum Grafikler ve Performans
Son olarak gün içi fiyat gelişmelerinin hangi yönde nasıl bir eğilim izlediğine bakmakta fayda var. Mum Grafikleri Analizi bu çerçevede açılış, en düşük, en yüksek ve kapanış fiyatları üzerinden güzel bir fikir vermektedir. Grafik 7’nin üst kısmında tüm zaman dönemindeki gelişmelere yer verirken alt kısımda son iki aylık periyodun büyütülmüş hâlini gösterdim. Python yine dinamik bir şekilde bunları incelemeye izin verirken buradaki görsel statiktir.
Son hafta gördüğümüz üst üste üç büyük siyah mum normalde güçlü satış anlamında korkutucudur ve önceki dip seviyesinin de altına geçilmesi endişe vericidir. Diğer taraftan son günün kapanış mumun pozitif ve tepeye yakın oluşu olumludur. Bu hafta yön açısından teyit oluşturabilir. Benzer yapı üç hafta önce de yaşanmış ve oradan dönüş gelmişti. Bu kez aynı noktaların biraz altının ikinci kere test edilmesi jeopolitik gelişmeler kaynaklıdır ve kısa vadeli işlem yapılması durumunda zararı kesmek için özellikle yakından takip edilecektir. Olumlu koşullardaysa ilk etapta 45,00 TRY üstüne bir yerleşme ve sonrasında da yukarı yönde bir toparlanma beklenebilir.
Performans açısındansa Grafik 8 yatırımcıların neden durumdan memnun olmadığını net bir şekilde ortaya koymaktadır. Yıla 46,06 seviyesinde bir açılış fiyatıyla başlayan SISE hisseleri 21 Mayıs tarihinde 56,40 ile en yüksek seviyeye ulaştıktan sonra sert bir düşüş göstermiştir. 4 Ekim tarihindeki en düşük fiyat 38,92 iken zirveden bu seviyeye düşüşteki kayıp yüzde 30,99’dur. Dönem başı açılış ve son kapanış fiyatları dikkate alındığındaysa zarar yüzde 13,68 şeklindedir. Söz konusu dönemde Türkiye’de enflasyonun yüzde 35,86 seviyesinde olduğu düşünülürse nominal kazanç sağlanamadığı gibi yatırımcıların satın alma gücü kaybı ve paranın alternatif maliyeti sorunları büyütmektedir. Elbette ki hisse senetleri uzun vadeli ve riskli yatırımlardır, ancak yatırımcıların da eleştirilerinde haklı olduğu alanlar vardır.
(İlave Not: 27.10.2024)
En Yüksek Düşüşler
Maximum Drawdown şeklinde bilinen ve yine yakından izlediğim bir diğer göstergeyi de “En Yüksek Düşüşler” alt başlığı ile bu yazıya sonradan ilave ettim. Son 5 yıllık dönemde SISE hisse senedi için zirveden geri çekilmelerde en yüksek değer kaybı Grafik 9’da gösterdiğim gibi yüzde 37,62’dir. Bu düşüşe zirve değerinden 49 iş günü sonra, 24.02.2022 tarihinde görülmüştür. Son beş yıllık dönemde Şişecam için yüzde 30 seviyesine varan geri çekilmelerin sıklıkla yaşandığını görüyoruz. Yüzde 10’luk düzeltme bölgesinden geri dönen düşüşlerin bazıları yüzde 20’lik ayı piyasası sınırlarına değmiş olsa da 4 büyük dönemde yüzde 30’lar aşılmıştır.
Grafik 10’daysa en yüksek fiyat seviyesinin görüldüğü noktadan kapanış fiyatına göre dipler açısından geçen iş günlerine yer verdim. En hızlı düşüş 4 işlem gününde gerçekleşmiş ve gün içi tepe noktadan yüzde 31,51’lik düşüş 23 Aralık 2021 tarihinde kaydedilmiş. Mevcut durumdaysa zirveye olan uzaklık 266 işlem günüdür. Zirveye göre kayıpsa yüzde 30,30 seviyesindedir.
_______________________
Sonuç
Finans dünyasının derinliklerinin sonu yok ve gelişen teknoloji, büyük veri yönetimi bu alanda başarılı bir şekilde devam etmek isteyenlerin sürekli öğrenme ve gelişim içinde olmasını gerektiriyor. Bu düşüncelerle gerçekleştirdiğim yoğun çalışmaların bir çıktısı olarak python ile hisse analiz uygulaması gelecekteki inceleme yazılarının bu anlamda ilkidir. Fiyat, hacim ve getiri odaklı bu analizlere bilanço ve gelir tablosu analizi ekleyeceğim excel tabanlı finansal modelleme ve İNA Değerleme çalışmalarım portföy yönetiminin diğer sütunlarını oluşturmaktadır.
Şişecam hisseleri için yukarıdaki fiyat hareketlerinin analizi, yıl başından bugüne getiri performansı açısından kötü geçen bir dönemi göstermektedir. Bununla birlikte düşüşün zayıf bir işlem hacmiyle, zamana yayılan bir biçimde gerçekleşmesi ve dibi görmüş olabileceğimize yönelik sinyaller ilerisi için umut verebilir. Kendi adıma uzun vadeli bir yatırımcı olarak önceki pozisyonlarıma zaten eklemeler yapmış olduğum için bu aşamada gelecek finansalları bekleyeceğim. Ekonomik daralma, resesyon endişeleri, yüksek faizin alternatif oluşturması ve kötü gelebilecek üçüncü çeyrek finansalları gibi riskler nedeniyle herkesin kendi risk getiri tercihi çerçevesinde hareket etmesi gerekmektedir.
Tüm yatırımcılara başarılar dilerim.
Ergun UNUTMAZ, 04.10.2024
İlave okuma önerileri:
Analiz Yöntemleri ve Ayı Piyasaları başlıklı yazımda genel kabul gören sınırları aktarmış
BIST ve Ayı Piyasaları yazımda bir inceleme yürütmüştüm.
UYARI
Uzun vadeli portföyüme ek olarak döngüsel trendlere uygun olduğunu düşündüğüm orta vadeli ve alım satıma yönelik olarak da kısa vadeli işlem, öngörüler ve yorumlar sadece kendime notlar olup herkes için uygun değildir. Buradaki fikirler tamamen kendi portföy maliyet yapıma ve risk-getiri beklentilerime göre şekillenmektedir. Yatırım kararlarınız için lütfen yetkili yatırım danışmanınıza başvurun ya da kendi durumunuza uygun tercihlerde bulunun. Yatırım işi ciddi bir altyapı, birikim ve tecrübe gerektirmekte olup piyasalardaki değerler önceden bilinemez.
X ve LinkedIn dışında sosyal medya hesaplarım olmadığı gibi herhangi başka bir kanal üzerinden de ücretli abonelik, yatırım tavsiyesi, hisse önerisi ya da içerik paylaşımım yoktur. Bu tür sahte hesaplara lütfen itibar etmeyiniz.