Piyasa Analizleri 23 02

Grafik 1’de son 24 aylık dönemin büyük bir bölümünde BIST 100 Endeksinin diğer tüm endeksleri geçen durumu dikkat çekicidir. 31 Aralık 2019 kapanışa göre BIST Endeksi Şubat ayı sonunda 3,5 kat (yüzde 356,40) getiri sağlamış görünürken diğer endeksler yüzde 14 ila 27 arasında kazanç sağlamıştır.

Grafik 2’de bu soruna yönelik olarak küçük bir dönüşüm uyguladım. ABD dışındaki piyasaların para birimini dolar kuru üzerinden dönüştürerek aynı baz dönem üzerinden verileri tekrar çektim.

BIST Endeksi tüm dönemlerde en çok kazandıran değildir. 2022 Eylül sonrasında en alttan en yukarı doğru çıkan seyir ise dikkat çekiçidir. Şubat ayı sonunda getiri yüzde 43,81’dir. Diğer endekslerse yüzde 9 ila 27 arasında kazanç sağlamıştır. Referans noktasının altında kalan tek endeks, yaklaşık yüzde 7’lik kayıpla Nikkei 225’tir.

Döviz kurları peki bu değişimde nasıl bir rol oynamıştır? Yüzde 356,40’lık kazanç gerçek değil midir? Bu bir yanılsama mıdır?

Gerçektir gerçek olmasına, ama Türk lirasının ABD doları karşısındaki değer kaybı bu getirinin büyük kısmını geri almıştır. Grafik 3’te aynı baz dönem üzerinden seçilmiş döviz kurlarının performansını gösterdim. Dolayısıyla yurt dışı piyasalara yatırım yapıyorsanız döviz kuru riskini de hesaplamalarınıza katmanız şarttır.

Grafik 4’de ise baz yılını kenara koyarak sadece dolar bazında bir dönüşümle seçilmiş endekslerin Şubat ayı getirilerini inceledim.

BIST 100 Endeksi dolar bazında yüzde 4,83’lük getirisiyle tüm endeksleri geride bırakmış, pozitif ayrışmıştır. Diğer endekslerdeki kayıplarsa yüzde 1,13 (DAX) ile yüzde 4,19 (DJI) arasında değişmektedir.

Grafik 5’te Şubat ayı için ABD tarafındaki bu kayıplara sektörler açısından yaklaştım. Görüldüğü üzere Mali Hizmetler sektörü geçen ay en az kaybı yaşarken (-%0,54) Sağlık Hizmetleri sert satışlarla en altta yer almıştır (-%8,58). Gurufocus sitesinden aldığım verilerde S&P 500’deki düşüş %5,92 ile çok daha yüksek görünse de tarih farklılığı bunun nedeni olabilir. TradingView verileri üzerinden siz de benzer bir hesaplama yürütebilirsiniz.

Grafik 6’da ise ABD tarafındaki kayıpların şirketlerin piyasa değeri büyüklüğü gözetmeksizin ve tüm sektörlerde yaşandığı görülmektedir.

Enflasyona karşı güçlü olan sektörler burada da büyükler kategorisinde gayrimenkul ve elektrik, su, doğal gaz hizmetleri sunan işletmeler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Grafik 7’de benzer şekilde Avrupa tarafında sektörel kırılımı Şubat ayı için çektim. Görüldüğü üzere Mali hizmetler ve sanayi sektörü listenin üst kesimindedir ve burada pozitif bir getiri vardır. Avrupa tarafı ABD’ye göre geçen ayı daha iyi geçirmiştir. Listenin en alt kısmında ise yine Sağlık Hizmetleri yüzde 4,16’lık bir zararla yer almaktadır.

Grafik 8’de Avrupa tarafında sektörel getriler bu kez piyasa değerine göre ayrı ayrı tasnif edilmiştir.

ABD tarafından farklı olarak bu kez enflasyona karşı dirençli olan gayrimenkul ve elektrik, su, doğal gaz hizmetleri sunan işletmeler kırmızı renktedir. Zorunlu tüketim harcamaları ise güçlü kalabilmiştir.

Aynı bakış açısını Türkiye için Grafik 9’da uyguladığımda Şubat ayı için Taş, Toprak, Metal Ürünleri ile Sanayi sektörlerinin yüksek artış sergilediği görülmektedir. İletişim ve bilişim sektörler ise eksi değerlerle listenin sonundadır.

Grafik 10’da piyasa değeri sınıflandırması dikkate alındığında genele yayılan bir alım dikkat çekmektedir. Tabi bu noktada sınıflandırma tanımları ile farklı platformların tasnif yöntemleri arasında farklar olabileceğini de akılda tutmakta fayda var.

Grafik 11’de ABD tarafındaki aylık getirilere S&P 500 (beyaz sütunlar), Nasdaq (mavi) ve DJI (mor) için; tüketici fiyatlarındaki değişimeyse manşet (beyaz) ve çekirdek enflasyonda (sarı) bir önceki yılın aynı ayına göre değişimlerle yer verdim. Enflasyon şirketlerin kâr marjını eriten, genel olarak kötü bir olgudur.

Grafik 12’de ise aynı yöntemi Almanya için izledim. Çekirdek enflasyon (sarı) yükselmeye devam etmektedir. Manşet enflasyonda (beyaz) ise enerji fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle azalma eğilimi görülmektedir.

DAX endeksi (kırmızı) enflasyonla mücadelede faiz artışlarından olumsuz etkilenmiştir.

Grafik 13’te ise Türkiye’deki durumu yansıttım. Gerek manşet (beyaz) gerekse çekirdek (sarı) enflasyon için TÜİK’in açıkladığı veriler karşılaştırılamayacak kadar yüksektir. Hisse senedi portföyü getirilerinin bu oranları ciddi anlamda aşması gerekir ki reel bir kazanç üretilebilmiş olsun.

Aylık oranlar ve son 24 aydaki değişim için Şubat ayı enflasyon raporu paylaşımıma bakabilirsiniz.

Son olarak Grafik 14’te Türk lirasının ABD dolarına karşı değişimini sarı renkle ve sağ eksende; BIST 100 Endeksinin ay sonu kapanışlarıyla seyrini ise turkuaz renkle sol eksende gösterdim.

Enflasyonun üzerinde getiri elde etmek yanında eğer yurt dışından Türkiye’ye yatırım yapıyorsanız kur riskine karşı da bir yönetim stratejisi izlemeniz gerekmektedir. Bu ihtiyaç, diğer yabancı piyasalar için de benzer şekilde geçerlidir.

Buraya kadar seçilmiş endekslerin getirilerine, baz yılı üzerinden performanslarına ve dolar bazında dönüşümle karşılaştırmalı durumlarına odaklandık. Enflasyonun getiriler etkisine faiz artışı ve maliyet kanalıyla yaklaşmakta, kârlılık üzerinden bir değerlendirme yapmakta fayda var.

Yazının bu son bölümünde Grafik 15 ile aylık getirileri sunuyorum. Görüldüğü üzere makas açılıyor, riskler artır. Bu nedenle yatırım kararlarım için bir süre daha bekleme stratejime ve analizlere devam edeceğim.

Grafik 16’da ise döviz kurları için yine aylık performansları yansıttım. Burada da sert hareketler ve artan standart sapmalar hemen fark edilmektedir.

Kısa vadeli alım satım işlemleri için bu tür oynaklıklar iyi fırsatlar sunuyor olsa da çabuk ve hızlı kazanç hevesi sürdürülebilir ve yüksek getiri hedeflerine zarar vermemelidir. Yatırım ve alım satım işlemleri bilgi, tecrübe ve sistem yanında psikoloji yönetimi de gerektirmektedir.