2023 Yıl Sonu Bilançosu
Sıfırdan başlayıp çok okunan bir rapor hâline getirdiğim Ekonomi Politika Strateji başlıklı yazılarımı iki yıldan uzun bir süre boyunca, her ay sizlerle paylaşmıştım. Sonradan bunları özel olarak tutmaya karar verdim ama o yazıların giriş cümlesini hatırlayanlar Søren Kierkegaard’tan yaptığım alıntıyı hemen bilirler:
“Hayat, geriye bakarak anlaşılır, fakat ileriye doğru yaşanmak zorundadır.”
Farklı açılardan, değerli anlamı olan bu söz portföy yönetimi ve performans analizlerimde özel bir yere sahiptir. Yatırım araçlarının getirilerini ölçüp kıyaslayabilir, endekslerin farklı dönemlerdeki hareketlerini inceleyip kazançlarımızı arttıracak bir kalıp arayışına girebiliriz. Hatta bu arayışların sonunda oldukça güçlü eğilimler de tespit edebiliriz. Bu süreç performansımızı iyileştirip daha sağlıklı kararlar vermemizi kolaylaştırsa ve getirimizi yükseltebilse de geçmiş veriler, gelecekteki kazançlar ve fiyat oluşumları için yine de bir garanti sağlamaz.
Diğer taraftan da Seneca’nın bundan iki bin yıl önce vurguladığı üzere:
“Hangi limana gitmek için yelken açtığını bilmeyene hiçbir rüzgârın yardımı olmaz.”
Yani varmak istediğimiz hedefleri önceden belirlememiz gerekmektedir. Bu hedeflere ulaşmak için bir rota oluştururken de geçmiş tecrübe ve bilgi birikiminden faydalanmayı bilmek bir zorunluluktur. İşte bu fikirlerle yıllardır yaptığım işlemlere ilişkin geçmiş yıl performansımı ve geleceğe yönelik portföy planlarımı kayıt altına alıyor son üç yıldır da bunları şeffaf bir şekilde blog yazılarımda paylaşıyorum. Bu yazıların sonuna da kişisel gelişim yönündeki faaliyetleri ekliyorum.
Dolayısıyla bu yazı aslında tamamen kendime yönelik bir kayıt. Ancak bir taraftan da kitap önerileri, eğitim, seminer ve çeviri başlıkları altında onlarca soru geldiği için de bu yazı biraz da bunlara ortak cevap niteliği taşıyor.
Kısaca, 2023 yılında kişisel gelişim adına yaptıklarım:
PROJELER VE YIL SONU BİLANÇOSU
EĞİTİM – SEMİNER – DERSLER
Finansal piyasalar için kitaplar, dersler ve YouTube videoları dışında muhteşem bir kaynağa daha sahibiz. Dünyaca ünlü portföy yöneticileri, uzmanlar ve profesörlerle aynı ortamı zoom toplantıları ve seminerlerle paylaşabiliyor, sorularımızı kendilerine yöneltme şansına sahip olabiliyoruz.
Portföy yatırımlarından daha değerli olan beşeri sermaye yatırımları kapsamında 2023 yılında toplam 12 seminer ve görüşmeye katılmışım. Bir de izleyici ya da konuk olarak iştirak ettiğim, birbirinden faydalı yayınlar var ki onları hiç saymıyorum bile.
Sabancı Üniversitesi – Finansta Mükemmeliyet Merkezi (CEF) tarafından düzenlenen dörder seanslık eğitimlerde Prof. Aswath Damodaran ile iki kez “Değerleme” konusunu katıldığım için artık kendisinin Türkiye dışındaki eğitimlerinde yer almaya çalışıyorum. 2023 yılında Nordic Business Forum kapsamında Belirsizlikle Yaşamak başlıklı eğitim yine çok öğretici ve detayları pekiştirmek açısından güzeldi.
Seminer ve paneller arasında, Koç Üniversitesi – Prof. Dr. Selva Demiralp – 2000 Yılından İtibaren Türkiye Ekonomisi: Bu kez farklı olan nedir? başlıklı sunum en beğendiklerimden biri oldu. Tabi bu yıl Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılı olması nedeniyle Bilkent Üniversitesi, Ekonomi Bölümünün bizlere ulaştırdığı, Herkes İçin Türkiye Ekonomisi Seminerleri: “Cumhuriyetin ilk 100 Yılında Enflasyon ve Para Politikası” sunumunda Prof. Dr. Refet Gürkaynak ve Prof Dr. Ali Hakan Kara Hocalarımın aktardığı bilgiler de müthişti. Emeği geçen herkese bu vesileyle tekrar teşekkür ederim.
Bunların dışında ifo Institut – Münich Economic Debate son derece önemli konularda işin uzmanlarını bizlerle buluşturduğu için vakit ayırarak bu eğitimlere de katılmaya çalışıyorum. Malum bu yıl Almanya için Avrupa’nın Hasta Adamı yakıştırması yapıldığı için ekonomide yaşanan dönüşüm, sorunlar ve çözüm önerileri açısından katkı sağlayan sunumlar gördüm. Almanya Merkez Bankası adına Sayın Sabine Mauderer‘in çalışması da bunlardan biriydi.
ÇEVİRİ
Finansal okuryazarlık ve bu alandaki literatür taramasında Değerleme alanının Türkçe kaynaklar bakımından son yıllardaki gelişimine katkı sağlamış olmaktan ve okurların yoğun ilgisinden çok mutlu olduğumu bir kere de buradan belirtmek isterim. Şimdiye kadar ikisi Damodaran Hoca’nın kitabı olmak üzere toplamda dört önemli eserin Türkçe çevirisini gerçekleştirdim. Scala Yayıncılık sayesinde okurlarla buluşan bu çalışmalar için kendilerine de teşekkür ederim.
1) Değerleme için Küçük Kitap
2) Warren Buffett ve Finansal Tabloların Yorumlanması
3) Anlatılar ve Sayılar
4) Değer Yatırımcılığı için Küçük Kitap
Yeni çeviri çalışmalarım olup olmadığı en çok yöneltilen sorular arasında. Aslında uzun vadeli projelerim ve çevrilmesinde fayda bulduğum kitaplar listemde birbirinden değerli eserler vardı, ancak görüştüğüm yayınevleriyle ortak bir noktada anlaşamadığımız için şu anda yürüttüğüm bir çeviri süreci bulunmamaktadır. Zaman kısıtı ve yüksek nitelikte eserlere yaklaşımın durumu dikkate alındığında artık bireysel bir girişimde de bulunmayacağım. Ancak saygı, nezaket, makul öneriler ve sağduyu her zaman üstün tuttuğum ilkelerdir ve hayat neler getirir bilinmez.
Merak edilen bir başka konu ve sürekli bir şekilde geri çevirmek durumunda kaldığım bir diğer alansa eğitim, video ya da değerleme konusunda içerik üretme talepleridir. İnternet sitem, YouTube kanalım ve X üzerinde tüm paylaşımlarım ücretsiz olup kendi adıma bunlara fazlasıyla mesai ayırıyorum. Ücretli eğitimlere de karşı değilim ve ayrılan emek, zaman ve kaynak açısından elbette ki bir karşılığın olmasından daha doğal bir şey de düşünülemez. Hatta iyi niyetle ve karşılıksız verilen bilginin değersiz görülüp arkasında başka bir şey aranmasının rahatsız edici olması da ayrı bir sorundur.
Dolayısıyla 2024 yılı için paylaşımlarımı azaltarak okuma ve araştırma yapmaya, kendi çalışmalarıma daha çok vakit ayırmak istiyorum. Genele yaygın faydası olacak çeviri, eğitim, sunum ve benzeri faaliyetlere de mümkün olduğunca katılmaya çalışmak yanında zaman kısıtı ve yukarıda belirttiğim nedenlerle artık bunlara farklı bir bakış açısıyla yaklaşacağım.
KİTAPLAR
Kitap okumak bir alışkanlık, bir ihtiyaç, bir zorunluluktur. Bazen sorunlara çözüm, eğitim ve gelişim, bazen sadece dinlenmek ve huzur bazen de farklı dünyalara, hayatlara yolculuk için kitaplar vazgeçilmezdir. Bunların dışında çok sayıda motivasyon kaynağı sayılabilse de bu sene okuduğum kitaplarda öne çıkan temalar genel olarak bu şekildeydi. Bu sene sadece 27 kitap okumuş, bunların 23’ü için bu sayfada görüşlerimi paylaşmışım. Sadece kitap özetiyle kalmayıp ilave bilgiler eklediğim, çevirileri karşılaştırdığım notlarıma bağlantılara tıklayarak siteden ulaşabilirsiniz.
1) Travels with Epicurus
2) Global Piyasalar
3) Vitaminli Ekonomiks
4) Sokrates’in Savunması
5) Emtia Yatırımcılığı
6) İllüzyon Ekonomisi
7) Küresel Ekonomi Tarihi
8) ATATÜRK – Notlar ve Kitaplar
9) ATATÜRK (İngilizce)
10) Bilgenin Güncesi
11) Paranın Psikolojisi
12) Atomik Alışkanlıklar
13) Parasal Konularda Yaptığımız Hatalar
14)Sanatın Ekonomisi
15)Sahaf Mendel (Türkçe)
16)Buchmendel
(Almanca)
17)Fon
18)Dalga
19)Yalancının Pokeri
20)Büyük Açık
21) Same as Ever
22) Your Money or Your Life
23) Medici Ailesi
… Diğer
YAZILAR – RAPORLAR- ÖZETLER
Tüm bu faaliyetler arasında internet sitemde farklı konularda toplam 62 yazı paylaşmışım. Ortalama olarak haftada bir yazıdan fazla bu performans adına mutluyum. Bu yazılar arasında düzenli olarak hazırladıklarım şunlardır:
Risk Değerleri
Para Politikası
Piyasa Analizleri
Değerleme ve Finansal Analizler
The World Ahead
Portföy Raporu ve Beklentiler
Yıl Sonu Bilançosu
Ocak – Temmuz (A.Damodaran’dan sonra)
Fed, ECB, BOE ve TCMB için güncel değerler
Borsalar ve döviz kurları için aylık performans
Şişecam için her çeyrek ve diğer şirketler
The Economist dergisinin yıllık özel sayısı
Yıllık değerlendirme ve kurum raporları
Kişisel gelişim ve performans
Bir de özel konularda yürüttüğüm araştırma, röportaj ve sunumlara ilişkin çalışmalar vardır ki 2023 yılında elimden geldiğince bu tür değerli taleplere yer vermeye çalıştım. Bu vesileyle katkısı olan herkese teşekkür ederim.
Finansal Özgürlük alanındaki çalışma ve hazırladığım excel tablosu,
Pay Geri Alımları,
Verilerle Türkiye Almanya Karşılaştırması ve
BIST – Ayı Piyasaları Analizleri gibi birçok farklı alanda fazlasıyla emek ve zaman ayırmış olarak somut çıktılar üretmiş olmaktan mutluyum.
SATRANÇ
2023 yılında Café Finans Satranç adıyla kurduğum çevrim içi platformu maalesef katılımcı sayısının yetersiz olması ve bazı diğer internet ortamı sorunları nedeniyle pek kullanmadım. Fiziki olarak satranç oyunlarınaysa lig maçlarıyla geri döndüm ancak felaket kötü bir performans ile burada yer verecek bir içerik çıkaramadım. Zaten bu sene satranç üzerine hiç okuma yapamamış olmam da ayrı bir sorun.
Ama dünya o kadar da kasvetli değil. Arada iyi şeyler de olmuş. Lichess platformu üzerinde çevrim iç karşılaşmalarda nihayet 1800 puan sınırını yıldırım oyunlarda aşmayı başardım. 3+2 şeklinde hızlı maçları pek sevmesem de sanırım buraya alıştım diyebilirim. 10 dakikalık hızlı oyunlardaysa yine yıl sonundaki atakla 1775 puana ulaşarak dengeli bir büyümeyi iki alanda da başarmışım. Bakalım 2024 neler gösterecek.
Ben yazarken yoruldum ve siz sıkılmadan buraya kadar okuduysanız, umarım size de faydası olan bir iki fikir, kitap ya da eğitim gibi proje çıkmıştır.
Şimdiden sağlıklı, mutlu ve iyi bir yıl dilerim.
Ergun UNUTMAZ, 30.12.2021